deBuren & Explore the North

De Verwonderkamer

Waar Vlaamse en Friese makers elkaar ontmoeten

Algemeen
KRT
Vlaamse Verkenners
Winterslaapwandeling
Onderstroom

De Verwonderkamer

Al vele jaren werken deBuren en het Nederlandse festival en productiehuis Explore the North samen om Vlaamse en Friese makers met elkaar in contact te brengen. In het hoge noorden laten zij zich inspireren door de Friese cultuur en een jaarlijks variërende opdracht. Sinds 2020 gebeurt dat onder de noemer De Verwonderkamer. De uiteindelijke vorm van de Vlaams-Friese samenwerking is steeds anders, maar steevast worden de resultaten gepresenteerd op het Explore the North Festival in Leeuwarden.

Dit jaar werden Ka(a)te Dejonckheere, Fardau Nijboer, Shimanto Reza en Gabrielle Terpstra geselecteerd. Ze zullen zich laten inspireren door het planetarium van Eise Eisinga in Franeker en dompelen zich onder in de wereld van de Friese astronoom. Tijdens de residentie beginnen ze aan een creatie waarmee ze, net als hij ooit, vat proberen te krijgen op de (on)eindigheid van het bestaan.

Meer over de makers
VR 24.11 ZO 26.11

De Verwonderkamer op Explore the North

Friese en Vlaamse auteurs in het spoor van Eise Eisinga

Literatuur & Taal De Verwonderkamer

KRT - De Grote Krimp World Tour

De Friese makers Mees van Rijswijk en Sannemaj Betten en de Vlaamse makers Marieke Ornelis en Johannes Lievens gingen op uitnodiging van Explore the North en deBuren samen op onderzoek uit.

Voorafgaand aan het Explore the North Festival 2022 gingen ze in residentie in Leeuwarden. Daarbij bogen ze zich over de Oera Linda, de beroemde en compleet verzonnen mythe, waarin beschreven staat hoe de West-Europese samenleving is ontstaan uit een Friese, matriarchale samenleving. Voor De Verwonderkamer gebruikten zij dit gegeven als inspiratie om een tegenmythe te bedenken voor het idee dat groei in de huidige maatschappij als iets goeds beschouwd wordt.

Dit resulteerde in een literaire muziekvoorstelling, waarin hun band, genaamd KRT, steeds kleiner wordt. Deze samenwerking verliep zo goed dat de makers graag een vervolg geven aan dit project. KRT is te boeken voor kleine en stiekem ook grote podia.

KRT op Explore the North 2022

‘Een hoogtepunt in het Explore The North festival’

Friesch Dagblad

KRT - De Grote Krimp World Tour (De Kapel, 14 oktober 2022)

Wij kenden enkel de sterke wil met rust gelaten te worden
Ons eigen ding te kunnen doen
Zonder gestoord te worden
Ons niets aan te trekken van recensies
En ons evenwel niets aan te trekken van al die miljoenen mensen
Die in ons een soort goden zagen
Ons niets aan te trekken van de NASA
Van wetenschappers
We verspreidden liever ons eigen wereldbeeld
Dat gevormd was door een leven langs juichende stadions
Langs honderden continental breakfasts
En duizenden continental flights
‘De wereld is plat!’ riepen we
Terwijl we ons niets aantrokken
Van de mensen die ons van hot naar her vlogen
‘God is dood!’ riepen we
Terwijl we ons niets aantrokken van de mensen die
De (echte) zebra voor Huga
Het krat Noorse witbier voor Drumstick Jo
De baal stro voor Wup
Aansleepten op elke plek waar we neerstreken
‘Meditatie is de nieuwe seks’ brachten we uit
Om de volgende dag weer op te stijgen
En ergens anders een volgende, grote waarheid te verkondigen
De tijd vloog voorbij
Wij vlogen voorbij-

Hoe bekender je wordt, hoe kleiner je wereld
En dat is ook precies de bedoeling
Want hoe kleiner de wereld
Hoe minder concurrentie
Hoe minder concurrentie
Hoe meer geld voor het label
En voor ons

Lieve vriend
Ik heb je album gehoord
Er zijn er duizenden zoals jij
En dat is precies wat je zou moeten willen
Want hoe mooi het ook lijkt
Het is verschrikkelijk om ergens de enige van te zijn
Het voelt veel meer als de enige witte neushoorn
Dan als een god

Groeten

H.

KRT op Oerol 2023

De Friese makers 
 
Sannemaj Betten is dichter, docent en theatermaker. Ze zoekt in haar werk de dingen op die je liever met rust zou willen laten. Die laat ze vervolgens zien zoals ze zijn: rauw, puur en bitter (een beetje zoals chocolade soms smaakt). 
 
Mees van Rijswijk is schrijver, muzikant en zacht-activist. In hun teksten kiest hij zijn woorden zorgvuldig: alles wat meer dan vijf lettergrepen telt valt al af. Hij gelooft dat spreken zilver is en fluisteren goud. Met vriendelijke woorden kan hij maatschappelijke thema's op een subtiele, toegankelijke manier aansnijden. Met een korreltje zout voor onderweg neemt Mees je graag mee in hun wereld. 
 
 
De Vlaamse makers 
 
Marieke Ornelis is schrijver, theatermaker en volgt de regieopleiding aan de Toneelacademie Maastricht. Ze vraagt zich af wat waarheid is in een wereld waar wij onze realiteit construeren aan de hand van onze verhalen. Ze leest ondertussen dagelijks haar horoscoop-app en koestert een mateloze fascinatie voor deep-fakes en tabloids. Marieke bewandelt de grenzen tussen poëzie, theater en film, brengt teksten op podia, en haar gedicht ‘Kamers’ werd geprojecteerd op de gevel van Het Paleis in Antwerpen.  
 
Johannes Lievens is toneelspeler en kunstenaar. Hij behaalde in 2021 een Master Woordkunst met een honderd-dagen-lang klimaatprotest en een monoloog over De Baron in de bomen van Italo Calvino. Wijzen naar de wereld is het centrale thema in zijn werk. Je vindt veel meer op johanneslievens.be. 

Spel & creatie: Marieke Ornelis, Mees van Rijswijk, Sannemaj Betten, Johannes Lievens, Wouter Betten | Productie & organisatie: De Verwonderkamer, Explore The North, De Buren | Met dank aan Aline Lapeire, Marleen Nagtegaal, Tialda Hoogeveen, Thijs Ten Berge, Michelle Vletter, Goffe Jensma, techniek & vrijwilligers

Vlaamse Verkenners: Astrid Haerens & Anke Verschueren

Hoe hoog is de drempel tussen noord en zuid? Kan het Friese landschap in het Vlaams worden bezongen? Vlaamse Verkenners Astrid Haerens en Anke Verschueren gingen voorafgaand aan het Explore the North-festival op onderzoek uit en brachten de festivalthematiek van Explore the North 2021 in de praktijk: met een open houding treden ze Friesland tegemoet, klaar om het onbekende te omarmen.

Tijdens hun verblijf in Friesland gingen ze op pad met een Friese gids, op zoek naar nieuwe verhalen over stad en platteland, over prehistorie en jonge zeeklei, en uiteindelijk ook over zichzelf.

door Anke Verschueren

Er is een land verdronken

Literatuur & Taal
door Astrid Haerens

Je bent hier nog maar pas, heb je nu al een kleidepressie?

Literatuur & Taal

Astrid Haerens

© Stine Sampers

Astrid Haerens (1989) groeide op in Zwevegem en woont in Brussel. Ze studeerde Woordkunst aan het Conservatorium van Antwerpen en schrijft zowel proza als poëzie. Ze debuteerde in 2017 met de roman Stadspanters (Polis). Haar poëziedebuut Oerhert verschijnt begin 2022 bij Atlas Contact. Ander werk van haar verscheen onder meer in De Gids, Revisor, Het Liegend Konijn, Poëziekrant en DW B. Daarnaast werkt ze als schrijfdocent in Brussel.

Alles bekijken

Anke Verschueren

© Jurgen Delnaet

Anke Verschueren is geboren op Pasen 1994 en neemt haar grote liefde, de taal, overal mee naartoe. Van papier naar podium naar podcast. Ze is afkomstig uit Morkhoven, een Kempisch gehucht zonder supermarkt maar met maïsvelden. Anke schrijft, maakt, speelt, leest, presenteert, monteert, modereert, geeft les en zingt. En daarmee amuseert ze zich mateloos.

Winterslaapwandeling: een audio-ervaring

Maak het onvoorstelbare voorstelbaar aan de hand van een duurzaam literair format: dat was de taak die drie teams van telkens één Friese en één Vlaamse kunstenaar kregen voor de Verwonderkamer in 2020. Voor deze uitdaging selecteerden Explore de North en deBuren de veelzijdige makers Anne-Goaitske Breteler, Nicole Van den Berg, Raymond Muller, Arno Boey, Betül Sefika en Marie Borremans. De formats werden voorgesteld aan een live publiek, maar de magische audiotour van Marie Borremans en Raymond Muller is nog steeds als podcast te beluisteren.

Dus koptelefoon op, playknop aan, en laat je meenemen door de wondere wereld van een winterse nacht. Eenmaal op pad verken je de grenzen van je eigen buurt en begin je je af te vragen wat werkelijkheid is en wat fantasie. Want slaap je? Ben je wakker? Slaapwakker misschien? Eén ding is zeker: eindigen doe je opnieuw in je eigen slaaphol.

Voor je vertrekt moet je een aantal dingen weten:

 

1. Je doet de slaapwandeling in principe alleen.
2. Je hebt een telefoon met koptelefoon of oortjes nodig.
3. Voor je gaat luisteren ga je in bed liggen. Als je lekker ligt, kan je beginnen.
4. Je kunt ervoor kiezen om met Marie of met Raymond te lopen. Beide teksten/wandelingen zijn hetzelfde, alleen is de stem anders.
5. De wandeling komt het best tot zijn recht als het donker is en stil op straat. Dus hoe later op de avond hoe beter. En als je de mogelijkheid hebt om het in het holst van de nacht te doen, kan dat helemaal bijzonder zijn.

Arno Boey (1996) is maker. Zijn werk wrikt zich los van vorm of genre, maar begint steeds op dezelfde plek: bij de taal. Hij is medeoprichter van schrijverscollectief en literair tijdschrift ZINK. In 2019 nam hij deel aan de internationale schrijfresidentie van deBuren in Parijs. Hij publiceerde onder andere in Kluger Hans, DW B en Sampler 2020 van uitgeverij Das Mag. 

Betül Sefika (1995) is beeldend kunstenaar, grafisch ontwerper en schrijver. In haar beeldend werk speelt ze regelmatig met het karakter van haar medium en zoekt ze intimiteit op met de toeschouwer via kleinschaligheid en leemtes. Ze stelde tentoon in OFGallery en Het Bos en verscheen in DW B en TIM magazine.

Marie Borremans (1994) studeerde Woordkunst aan het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen en werkt als onderzoeksjournalist. Het liefst maakt ze verhalen die grenzen opzoeken: tussen realiteit en fictie, tussen proza en poëzie, tussen tekst en geluid. 

Anne-Goaitske Breteler (1996) groeide op aan de voet van de zeedijk in Friesland. In al haar werk staat de relatie tussen stad en platteland centraal. In 2018 verscheen haar non-fictie debuut De traanjagers (Uitgeverij AUP) en in 2020 haar Friese kinderboek In nuvere nacht. Ze schrijft columns en redactionele bijdragen, maakt tentoonstellingen en geeft lezingen voor jong en oud. 

Nicole van den Berg (1988) schrijft korte verhalen en gedichten over de knulligheid van alledag. Eerder publiceerde zij in nrc.next, de festivalkrant van Lowlands, Slang Magazine en cultureel magazine de Optimist.

Raymond Muller is 34 jaar en geboren en getogen in Leeuwarden. Hij werkt als freelance acteur en theatermaker voor onder andere Tryater en zijn eigen theatercollectief Illustere Figuren, dat tot de basisinfrastructuur van provincie Fryslân behoort. 

Onderstroom

In november 2019 stuurde deBuren oud-schrijfresident Amarylis De Gryse 10 dagen op residentie in Leeuwarden voor het project Nieuwe Werelden. Daar bouwde zij samen met audiomaker Tristan Visser en videomaker Sam van Zoest een onderwaterkoepel als audiovisuele installatie.

Amarylis De Gryse

© Marianne Hommersom

Amarylis De Gryse (1989) schrijft proza. Ze debuteert in 2020 met haar roman Varkensribben bij uitgeverij Prometheus. In 2019 nam ze deel aan de Parijsresidentie van deBuren.

 

Alles bekijken
Verwijderen