Atelier Actua

Moet er strenger worden ingegrepen in de ontwikkeling van AI?

Met Hannes Cools, Merel Noorman, Tijmen Wisman en Martijntje Smits

De afgelopen maanden was AI - kunstmatige intelligentie - bijna voortdurend in het nieuws. We waren nog niet bijgekomen van de mogelijkheden van Chat GPT, of het nóg geavanceerdere Chat GPT 4 werd geïntroduceerd. De reacties op de snelle innovatie zijn wisselend, maar een vraag die minder vaak wordt gesteld is: wat willen we eigenlijk met AI? Hebben we als doorsnee Vlaming of Nederlander iets te zeggen over de groeiende invloed van kunstmatige intelligentie op ons leven?

AI in opkomst: optimisten vs. pessimisten
De mogelijkheden van kunstmatige intelligentie lijken eindeloos en de ontwikkelingen gaan snel. Optimisten wijzen op al het werk dat AI ons uit handen zou kunnen nemen; sommige wetenschappers denken zelfs dat we niet ver verwijderd zijn van het stadium waarin AI menselijke intelligentie evenaart. Tegelijkertijd waarschuwt het onderwijs voor de gevaren van Chat GPT, vrezen tekstschrijvers straks geen werk meer te hebben en klagen kunstenaars over imitatie van hun werk. Mensenrechtenexperts en juristen waarschuwen voor het gevaar van geautomatiseerde discriminatie en verregaande controle.

Kunstmatige intelligentie en democratie
In het debat over AI lijken kortom maar twee smaken te bestaan: optimisme versus pessimisme, de toekomst als utopie of dystopie. Zo lijkt het alsof de groeiende invloed van kunstmatige intelligentie iets is dat ons overkomt: een sneltrein die maar doordendert en die we niet meer kunnen stoppen. Is dat ook zo? Is er te weinig democratisch toezicht op de ontwikkeling van AI? Krijgen de bedrijven die inzetten op kunstmatige intelligentie te veel vrijheid? Hoe is dit momenteel in Vlaanderen en Nederland gereguleerd? Zit Europa op het goede spoor met de Artificial Intelligence Act die onlangs werd goedgekeurd door de lidstaten? Wat willen we als samenleving eigenlijk met AI, hoe brengen we het democratische debat hierover op gang en wie moet hierin het voortouw nemen?  

Debat
Hierover gaan we in discussie met Hannes Cools (onderzoeker AI, Media and Democracy Lab, Universiteit van Amsterdam), Merel Noorman (techniekfilosoof, docent & onderzoeker Tilburg University) en Tijmen Wisman (jurist, universitair docent aan de VU en voorzitter Platform Burgerrechten). Gespreksleider is onderzoeker, filosoof en programmamaker Martijntje Smits.

De eerder aangekondigde spreker Mireille Hildebrandt moest haar deelname afzeggen in verband met onvoorziene omstandigheden.

AI in memes en op sociale media
Onze meme-specialist van dienst is deze keer Rien Emmery (factchecker bij Knack en VRT NWS, beroemd en berucht op twitter als ´ArbiterOfTweets´). Hij spreekt over AI en fake news en illustreert zijn verhaal met memes en voorbeelden.

Over de sprekers:

Dr. Hannes Cools is postdoctoraal onderzoeker bij zowel het Digital Democracy Center als het AI, Media, and Democracy Lab van de Universiteit van Amsterdam. Hij promoveerde op AI en nieuws aan de Faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Leuven en studeerde daarvoor Internationale Politiek aan de UGent. Hij is ook verbonden aan de Columbia Journalism School in New York City en aan het Culture, Communication and Technology (CCT) Programma van Georgetown University, Washington DC.

Dr. Merel Noorman is onderzoeker en docent AI, Robotica en Science & Technology Studies (STS) aan het Tilburg Institute for Law, Technology, and Society (TILT), Universiteit Tilburg. Ze is gespecialiseerd in de de ethische en maatschappelijke implicaties van complexe en intelligente computertechnologieën. In Tilburg doet ze onder meer onderzoek naar de regulering en de verantwoorde ontwikkeling van AI en robotica en naar de relatie tussen AI en democratie. Merel heeft meegewerkt aan verschillende onderzoeksprojecten in de VS en Nederland, gefinancierd door de National Science Foundation, NWO-MVI en de EU. Eerder was ze adviseur voor de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling en directeur van softwarebedrijf VicarVision.

Dr. Tijmen Wisman is universitair docent privacy en gegevensbeschermingsrecht en voorzitter van het Platform Burgerrechten. Als UD doet hij onderzoek naar het technologiebeleid van de EU én het effect van datagedreven werken door de overheid op de rechtsbescherming van burgers. Als voorzitter van het Platform Burgerrechten was hij betrokken bij de succesvolle rechtszaak tegen het Systeem Risico Indicatie (SyRI), een risicoprofileringssysteem dat door de Nederlandse overheid werd ingezet.

Rien Emmery is historicus en journalist (Knack, VRT NWS). Hij werkt rond desinformatie, nepnieuws, en ongeveer alles wat misleidend kan zijn op het internet.

Dr. ir. Martijntje Smits is filosoof, ingenieur en programmamaker. Eerder was ze als universitair docent en onderzoeker verbonden aan de opleiding Technische Innovatie Wetenschap van de TU Eindhoven en aan het Rathenau Instituut in Den Haag. Ze promoveerde in 2002 bij Hans Achterhuis op het proefschrift Monsterbezwering. De culturele domesticatie van nieuwe technologie, datzelfde jaar ook als boek gepubliceerd. Als wetenschapsfilosofe richt zij zich voornamelijk op technologie en de toekomst en in haar werk stelt ze de vanzelfsprekendheid van technologische toekomstbeelden ter discussie. In 2018 verscheen de bundel Robot Love bij de gelijknamige expositie in Eindhoven.

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10

Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7

Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3

Betaal wat je kan | Gratis

Bij de activiteit vind je enkele 'Betaal wat je kan' opties terug waaruit je kan kiezen. We bieden suggesties aan voor een basisprijs en een reductieprijs. Maakt een lagere ticketprijs je bezoek gemakkelijker? Dan ben je vrij dat lager tarief te kiezen. Kan je je een hogere ticketprijs veroorloven? Dan zorg jij ervoor dat anderen minder kunnen betalen.

Over Atelier Actua 'Online/offline'

In de debatreeks Atelier Actua gaan markante stemmen uit Vlaanderen en Nederland in discussie over prangende kwesties uit de actualiteit ...

Alles bekijken

Organisatie: deBuren.