Wat doe je wanneer je een medeburger wilt helpen, maar hierdoor eigenlijk een crimineel feit begaat? Zoals hulp bieden aan migranten of mensen die illegaal in het land zijn. Wat betekent het dan om een goede burger te zijn wanneer ethiek en wet met elkaar botsen? Filosoof en schrijver Suzanne Roes brengt vier mensen samen om hierover in gesprek te gaan: theatermaker Abdulaal Hussein, historica Jessica van Geel, criminoloog Bram Visser en juriste Camille van Peteghem.
.png/66e36ac15f5e585c2404f3eb298e3cc5.png)
Wanneer solidariteit strafbaar wordt
Een panelgesprek over de botsing tussen ethiek en de wet
Tijdens de recente lintjesaffaire in Nederland weigerde voormalig minister van Asiel en Migratie Faber vrijwilligers in de vluchtelingenopvang te onderscheiden. Het maakte pijnlijk duidelijk dat als mensen onwelkom zijn in een land, hun bondgenoten en hulpverleners ook onder druk staan. Hoewel de strafbaarstelling van hulpverlening aan illegalen in Nederland voorlopig is ingetrokken, werd de spanning tussen solidariteit en wet voelbaar.
In België is de situatie niet anders. Hulpverleners worden steeds vaker geconfronteerd met juridische vervolging, zoals recentelijk in rechtszaken tegen migranten en hun helpers. Ook als politieke boodschap staat medemenselijkheid onder druk. In zowel België als Nederland worden protesten, zoals die voor Gaza, met steeds meer machtsvertoon onderdrukt.
Historisch gezien zijn er talloze ondergrondse bewegingen die buiten de wet opereerden, van protestbewegingen en onderduiknetwerken tot illegale abortushulp. In dit panelgesprek verkennen we de verhalen van gecriminaliseerde hulpverleners en activisten. We verbinden burgerlijke ongehoorzaamheid met de praktische vormen van hulpverlening die onder druk staan, en onderzoeken de vraag: wat doe je als mensenlevens op het spel staan, maar de wet die levens niet erkent? Wanneer ethiek en wet met elkaar botsen, wat betekent het dan om een goede burger te zijn?
We praten erover met Abdulaal Hussein (theatermaker en ervaringsdeskundige rond gecriminaliseerde solidariteit m.b.t. vluchtelingen), Jessica van Geel (historica en auteur van het boek Een steen op mijn bureau) en Bram Visser (onderzoeker in criminologie, gespecialiseerd in criminalisering van protestbewegingen). Camille van Peteghem (jurist, onderzoeker en geëngageerd schrijver op het kruispunt van recht, macht en identiteit) opent het gesprek met een introductie in de vorm van een videobijdrage. Schrijver en filosoof Suzanne Roes leidt het gesprek in goede banen.
Betaal wat je kan (en voor een ander) €10
Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7
Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3
Betaal wat je kan | Gratis
Suzanne Roes
© Sarah Van Looy
Suzanne Roes (1994) is een Nederlandse filosofe in Antwerpen met een diepgewortelde interesse voor het woord. Ze spreekt, leest, schrijft en zingt, maar vraagt zich vooral af wie wanneer het woord mag nemen. In haar academisch onderzoek naar arrogantie zet ze sociale en politieke vragen centraal. In 2023 nam Suzanne deel aan Nieuw Geluid, een talentontwikkelingstraject van deBuren voor nieuwe stemmen in het publieke debat.
Alles bekijken
Jessica van Geel
Keke Keukelaar
Jessica van Geel (1973) is schrijver, historicus en journalist. Onlangs verscheen van haar hand het goed ontvangen essay Een steen op mijn bureau. In 2022 verscheen van Van Geel de biografie: Truus van Lier, het leven van een verzetsvrouw. Samen met Robbert Blokland schreef Jessica van Geel het queer-interviewboek Als je maar gelukkig bent (2021). I love you, Rietveld (2018), een biografie gebaseerd op uitgebreide research, interviews en persoonlijke documenten van de familie.
Abdulaal Hussein
Abdulaal Hussein vluchtte op 17-jarige leeftijd uit Soedan vanwege politieke vervolging. Zijn reis naar Europa was zwaar en gevaarlijk, maar leidde uiteindelijk naar Nederland, waar hij zijn passie voor theater ontdekte als acteur en maker. Hij benadrukt de kracht van persoonlijke verhalen en interculturele verbinding. Als docent bij Common Frames begeleidt Abdulaal jongeren met een vluchtachtergrond bij het maken van korte films en persoonlijke presentaties. Daarnaast ondersteunt hij vluchtelingen en nieuwkomers bij integratie, praktische zaken en mentoractiviteiten. In 2024 was hij betrokken bij humanitaire acties in Letland, die leidden tot arrestatie wegens het helpen van vluchtelingen.
Bram Visser
Bram Visser is als doctoraal onderzoeker verbonden aan de Crime & Society (CRiS) onderzoeksgroep, onderdeel van de Faculteit Recht en Criminologie van de Vrije Universiteit Brussel. Zijn onderzoek richt zich op de manier waarop overheden omgaan met (ongewenst) protest en het toenemende gebruik van surveillancetechnologieën verantwoorden.
Camille Van Peteghem
Sarah Van Looy
Camille Van Peteghem (1994) is jurist, onderzoeker en geëngageerd schrijver op het kruispunt van recht, macht en identiteit. Ze doctoreert aan KU Leuven over culturele conflicten in het contractenrecht en behaalde eerder een LL.M aan Yale Law School. In haar werk verkent ze de maatschappelijke verhalen die tussen de regels van het recht schuilgaan. Door vastgeroeste aannames los te wrikken, kritisch te bevragen en te vertalen naar het publieke debat, wil ze bijdragen aan een democratischer juridisch verhaal. Ze nam in 2025 deel aan Nieuw Geluid, het talentontwikkelingstraject van deBuren voor nieuwe stemmen in het publieke debat.
Alles bekijken
