Verbeter de wereld met duurzaamheid: een groene illusie?

Veel mensen stellen zich gerust met de gedachte dat ze met elektrisch rijden, zonnepanelen, minder vliegen en vegetarisch eten hun steentje bijdragen aan een betere wereld. In Voorbij duurzaamheid rekent Shivant Jhagroe af met dit idee. Na een toelichting op zijn nieuwe boek gaat hij in discussie met gastsprekers.

Politiek & Samenleving

Elektrische auto’s, windturbines, ecotoerisme en havermelkcappuccino’s: duurzaamheid is hot. Maar juist dat is problematisch, althans volgens Shivant Jhagroe, universitair docent Bestuurskunde aan de Universiteit van Leiden. Veel zogenaamde ‘duurzame oplossingen’ behouden de bestaande machtsstructuren en gaan vaak hand in hand met uitbuiting en uitsluiting. Vanuit een westers perspectief ontworpen, dient ‘de duurzame transitie’ volgens Jhagroe de belangen van kapitalisten en de koopkrachtige witte middenklasse – en dat ten koste van de rest van de wereld.

In Voorbij duurzaamheid betoogt Jhagroe dat het blinde geloof in de 'duurzaamheidsmythe' broodnodige fundamentele systeemverandering in de weg staat. Maar wat is dan een haalbare weg naar een écht duurzame en rechtvaardige wereld? Onder welke voorwaarden zijn mensen bereid hun levenswijze te veranderen? En werkt het dan een radicale omslag te bepleiten of lukt het alleen met kleine stapjes? Wie moet je eerst overtuigen om anderen mee te krijgen?

Na een korte lezing waarin hij zijn belangrijkste stellingen toelicht gaat Shivant Jhagroe in discussie met een tweetal gastsprekers: Sara Wortelboer (oprichter van de Nederlandse Stichting Klimaatpsychologie) en Steven Van Passel (hoogleraar Milieueconomie, Universiteit Antwerpen). Moderator is Stijn Vercruysse (journalist VRT NWS).

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10 
Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7 
Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3 
Betaal wat je kan | Gratis

Shivant Jhagroe is schrijver, onderzoeker en artiest. Hij is als universitair docent verbonden aan het Instituut Bestuurskunde van Universiteit Leiden. Zijn huidige onderzoek richt zich op gemarginaliseerde en meer-dan-menselijke actoren in beleid en politiek (bijv. geracialiseerde/lage-inkomens groepen, ecosystemen, algoritmes).

Sara Wortelboer werkt als klimaatpsycholoog aan de energietransitie voor overheden. Ze richtte de Stichting Klimaatpsychologie op, een netwerk van psychologen die hun kennis inzetten voor een duurzame wereld. Ze geeft lezingen en workshops over klimaatcommunicatie en gedragsverandering voor het klimaat. Ze is co-auteur en redacteur van het eerste Nederlandstalige boek Klimaatpsychologie. Hoe psychologie bijdraagt aan een duurzaam leven dat vorig jaar uitkwam.

Steven Van Passel is hoogleraar Milieueconomie aan de Universiteit Antwerpen. Zijn onderzoek spitst zich toe op economische en duurzaamheidsbeoordeling van schone technologie en landbouwsystemen, en op de wisselwerking tussen economie, technologie en ecologie. Als milieueconoom gaat zijn interesse uit naar de conceptuele en methodologische aspecten van duurzaamheidsbeoordeling, de waardebepaling van milieu- en energietechnologie en de economische impact van klimaatverandering. Steven is ook vice-rector Valorisatie en Duurzaamheid van de Universiteit Antwerpen.

Stijn Vercruysse is buitenlandjournalist bij VRT NWS en werkt sinds 2007 voor Het Journaal en Terzake. Hij is daar gespecialiseerd in verslaggeving over tot Afrika, klimaat en duurzaamheid.