Ode aan de eenzaamheid • deBuren

‘Eenzaamheid is een talent’ volgens filosoof en Denker des Vaderlands, Marjan Slob. ‘Je moet flink wat in huis hebben om je eenzaam te kúnnen voelen.’ Troostrijk denkvoer nu de dagen korten en de eerste plannen voor de eindejaarsperiode worden gemaakt. Welkom op deze andere lezing van eenzaamheid, starring Marjan Slob, haar held David Bowie, Lisette Ma Neza en Johannes Lievens.

Filosofie & Religie Podium & Muziek

Als nieuws over eenzaamheid ons bereikt, dan komt het meestal als een onheilstijding: ‘een virus dat ons verziekt’, ‘dodelijker dan alcohol’, ‘een nieuwe epidemie’. Tegen deze dominante boodschap over eenzaamheid verzet Marjan Slob zich in haar boek De Lege Hemel. Net als tegen de eenzaamheidscliché’s: Nee, er is geen relatie tussen individualisme en eenzaamheid, ouderen voelen zich niet eenzamer dan andere mensen en sociale media maken niet eenzaam. ‘Eenzaamheid is een ruim begrip met veel dimensies, onze maatschappij pikt daar maar één of twee stukjes uit en negeert de rest.’

Tijdens deze avond gaat moderator Heleen Debruyne met Slob wél in op al die verschillende facetten. We proberen te achterhalen wat eenzaamheid betekent in elk mensenleven. Welk vermogen daarvoor nodig is en hoe je ermee omgaat zonder het meteen toe te dekken met maatregelen en beleidsprogramma’s. We gaan daarvoor ook te rade bij kunstenaars, die net op datzelfde talent dat eenzaam maakt beroep doen: hun verbeelding. Johannes Lievens verzamelde voor zijn voorstelling De eenzame stad tijdens de schrijfresidentie in Parijs verhalen over eenzaamheid en maakte daar een theatermonoloog over. Lisette Ma Neza ziet hoe de wereld in brand staat en brengt de eenzaamheid die ze daarin ziet onder woorden.

Grijp deze laatste dagen van het jaar aan om mee na te denken over je eigen eenzaamheid, de kwetsbaarheid en de kracht ervan, en troost te putten uit je nieuwe inzichten.

[Foto Marjan: Heeman-fotografie]

Deze avond is een samenwerking tussen deBuren en Avansa Citizenne. Met deze avond trapt Avansa Citizenne het project Ode aan de eenzaamheid af. Daarin maken ze eenzaamheid onder de noemer #LonelinessIsOk twee jaar lang bespreekbaar via kunst, getuigenissen, workshops en kleine solo-experimenten. En via een avond als deze.

Marjan Slob (1964) werkt al meer dan twintig jaar als zelfstandig filosoof, spreker en essayist. Zij ziet het als haar missie om inzicht en begrip te verruimen, zonder daarbij contact met de realiteit te verliezen. Die mentaliteit spreekt uit haar columns en essays voor de Volkskrant, Filosofie Magazine, en tal van andere media, en voedt het werk dat ze al jaren achter de schermen doet. Zo heeft ze organisaties als de staf Deltacommissaris, de Onderzoeksraad voor Veiligheid, het Rathenau Instituut, het Centrum voor Ethiek en Gezondheid, de Raad voor Dierenaangelegenheden en het Planbureau voor de Leefomgeving geholpen om wetenschappelijke en filosofische inzichten helder te verbinden met de maatschappij.

Met Hersenbeest uit 2016 (over brein en menselijke geest) won Slob de Socratesbeker voor het beste filosofische publieksboek. De lege hemel uit 2020 (over eenzaamheid) haalde de shortlist van die prijs, en won de J. Greshoff-prijs voor literaire essays. Sinds april 2023 is Denker des Vaderlands voor een periode van twee jaar.

Johannes Lievens (2001) is schrijver en theatermaker. Hij zoekt voortdurend naar manieren om nieuwe verhalen te leren kennen. Gesprekken spelen een belangrijke rol in zijn werk. In 2022 ging hij met deBuren op residentie in Parijs waar hij verhalen verzamelde voor wat later zijn monoloog Eenzame Stad zou worden. Daarmee stond hij in 2023 op de Zomer van Antwerpen. Meer op www.johanneslievens.be

Lisette Ma Neza is afkomstig uit Nederland, maar woont in Brussel. In 2017 won ze als eerste Nederlandstalige vrouw het Belgisch Kampioenschap in Poetry Slam. In 2018 werd ze vice-wereldkampioene Slam Poetry in Rio de Janeiro. Op VRT NWS werd ze omschreven als ‘onze eigen Amanda Gorman'.

Heleen Debruyne studeerde journalistiek en geschiedenis. Bij Klara maakte ze reeksen als Zeitgeist en presenteerde ze afwisselend met Chantal Pattyn het programma Pompidou. In het voorjaar van 2023 nam zij als vragensteller op zondagochtend het stokje over van Pat Donez. De Plantrekkers (2016) is haar debuut, in 2021 volgde De Huisvriend. Samen met Anaïs Van Ervelde maakte ze de podcast en het boek Vuile Lakens (2017) over seks en lichaam, een hedendaagse visie op seksualiteit.