Je moeder?!

Crisis in de kinderopvang

Met Noëmi Willemen, Michel Vandenbroeck, Anne Lambrechts, Bas van Weegberg en Kelia Kaniki Masengo

In de gesprekkenreeks Je moeder?! gaan we op zoek naar wat het betekent om een ouder te zijn in een neoliberale wereld in tijden van klimaatcrisis, discriminatie, polarisering en politieke instabiliteit. Zonder de rijkdom en veelkleurigheid van het ouderschap en het moederen uit het oog te verliezen, schromen we niet om stil te staan waar het schuurt. In deze aflevering gaan we over de crisis in de kinderopvang.

Personeelstekort, lange wachtlijsten, crèches die noodgedwongen moeten sluiten: de kinderopvang in de Lage Landen kraakt. In Nederland zijn de kosten voor kinderopvang hoog en om ouders met een lager inkomen tegemoet te komen kan er kinderopvangtoeslag worden aangevraagd bij de belastingdienst. Maar de toeslagenaffaire heeft aangetoond dat dit systeem onhoudbaar is en het heeft de plannen voor een vrijwel gratis kinderopvang in een stroomversnelling gebracht. Vanaf 2025 wil het kabinet de kinderopvang in Nederland voor werkende ouders voor 96 procent vergoeden. Maar over de haalbaarheid hiervan wordt nu volop gediscussieerd.

In Vlaanderen ligt de situatie iets anders. De kosten van de opvang voor ouders liggen lager dan in Nederland, maar net als in Nederland zijn de wachtlijsten hoog en is er sprake van een groot personeelstekort. Daarnaast wordt het steeds duidelijker dat de Vlaamse norm van 9 kinderen per verzorger echt te veel is. Het aantal kinderopvanglocaties dat moet sluiten neemt toe en er zijn steeds meer (werkende) ouders die de opvang van hun kinderen zelf moeten regelen.

Historica Noëmi Willemen doet onderzoek naar moederen in de twintigste eeuw en trapt het programma af met een gesproken column. Daarna gaat Kelia Kaniki Masengo in gesprek met experts over de situatie in Vlaanderen en Nederland en gaan ze op zoek naar mogelijke (en haalbare) oplossingen.

Met hoofddocent gezinspedagogiek Michel Vandenbroeck (Negen is te veel), Anne Lambrechts (coördinator van kinderopvang Elmer in Brussel) en Bas van Weegberg (lid van het dagelijks bestuur van de FNV).

[reeksbeeld © Noëmi Willemen]

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10

Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7

Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3

Betaal wat je kan | Gratis

Bij de activiteit vind je enkele 'Betaal wat je kan' opties terug waaruit je kan kiezen. We bieden suggesties aan voor een basisprijs en een reductieprijs. Maakt een lagere ticketprijs je bezoek gemakkelijker? Dan ben je vrij dat lager tarief te kiezen. Kan je je een hogere ticketprijs veroorloven? Dan zorg jij ervoor dat anderen minder kunnen betalen.

11.11.2022 #1 Je moeder?! Worstelen met ouderschap 

17.12.2022 #2 Je moeder?! Wij alleen 

28.02.2023 #3 Je moeder?! Crisis in de kinderopvang 

09.05.2023 #4 Je moeder?! Eerlijk zullen we alles verdelen

Meer over de sprekers

Michel Vandenbroeck is hoofddocent gezinspedagogiek aan de Universiteit van Gent. In zijn onderzoek naar het beleid en praktijk van gezinnen legt hij de nadruk op jonge kinderen. Hij bestudeert onder meer in- en uitsluitingsprocessen in kinderopvang, kleuterschool en opvoedingsondersteuning in contexten van toenemende diversiteit. Michel Vandenbroeck is daarnaast voorzitter van VBJK (Vernieuwing in de Basisvoorzieningen voor Jonge Kinderen vzw). In oktober 2022 publiceerde hij #negenisteveel over de crisis in de kinderopvang in Vlaanderen, waarin hij de focus legt op de rechten van ouders en de verantwoordelijkheden van de overheid.

Meer over de sprekers

Anne Lambrechts is coördinator van kinderopvang Elmer vzw in Brussel. 25 jaar geleden kwamen er signalen dat er geen toegang was tot de kinderopvang voor ouders die opleiding wilden volgen, die hun administratie moesten regelen of die plots een werkaanbod kregen. In 1997 is Elmer, als project van vzw EVA Bxl, opgestart met als doel tegemoet te komen aan de nood aan kinderopvang van deze ouders. Inclusie is een belangrijke pijler en inmiddels heeft Elmer vier opvanglocaties in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Meer over de sprekers

Bas van Weegberg werkt bij de FNV (Federale Nederlandse Vakbeweging), de grootste vakbond in Nederland. Hij is lid van het dagelijks bestuur en houdt zich onder meer bezig met kinderopvang. Daarnaast is Van Weegberg lid van de Sociaal Economische Raad (SER), een Nederlands adviesorgaan van ondernemers, werknemers en onafhankelijke deskundigen. De SER adviseert de regering en het parlement over het sociaaleconomisch beleid.

Meer over de sprekers

© Noëmi Willemen

Historica en blogger Noëmi Willemen doet onderzoek naar de geschiedenis van moederen aan de UCLouvain en illustreert kinderboeken. Ze heeft ook een slow blog met impressies van het niet zo vanzelfsprekend moederschap, ‘Le coeur à marée basse’. Je vindt haar terug op https://lecoeuramareebasse.blog/en op haar Instagramaccount @lecoeuramareebasse.

Meer over de sprekers

© Sarah Van Looy

Kelia Kaniki Masengo is aspirant-mediamaker. Met haar pen en stem wil ze de wereld mooier maken. Ze denkt na over identiteit, inclusie en moederschap. Haar overpeinzingen en reflecties deelde ze in een reeks columns op mo.be. Kelia is medeoprichter van Words of Colour, een schrijvers-collectief door en voor vrouwen van kleur. 

Organisatie: deBuren, Furia en RoSa.