Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen! (Een proloog)
Het volgende verhaal heet ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen! (een proloog)’. ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ begint met een korte karakteromschrijving van de vier personages.
DIENSTBODE (39) Seriële non-monogamist die houdt van televisiekijken
MARLÈNE (27) Pathologische kunstschilder
DOKTER (74) Alcoholist
VAL KILMER (64) Hollywoods befaamde karakteracteur
De ‘logline’, een korte zin van maximaal drie regels waarin de premisse van het verhaal bondig wordt omschreven, luidt als volgt:
De dienstbode van het laatste koloniale landhuis op aarde belt ’s nachts de dronken dokter: Marlène, de eenzame erfgenaam van het landhuis, is zichzelf dood aan het schilderen.
‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ is een leestekst van vierhonderdtweeënnegentig woorden in de vorm van paratekst, in opdracht van deBuren in samenwerking met het Mauritshuis, in het kader van de deBuren-schrijfresidentie 2024, als reactie op het schilderij ‘Het doktersbezoek’ (c. 1665-1668) van Noord-Nederlands barokschilder en ironicus Jan Steen.
Het verhaal ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ is als de soort euplotes. De euplotes is een eencellig organisme dat loopt op veertien poten die aangestuurd worden door een netwerk van buizen of microtubuli, waardoor ze uitzonderlijk verfijnd gedrag kunnen vertonen zonder te beschikken over hersenen of een zenuwstelsel.
Daar gaan we.
Allereerst is het overigens van belang dat we het verhaal in de tijd kunnen situeren. Ik heb gekozen voor een mengeling tussen het 17de-eeuwse Leiden en februari 2002, aan het hek van het Pentagon waar toenmalig Amerikaans minister van defensie Donald Rumsfeld ter legitimering van de inval in Irak de uitspraak deed: ‘there are known knowns (…), there are unknown knowns and there are unknown unknowns’.
Het zal de lezer gauw opvallen dat de structuur van ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ in feite inwaartse, spiraalvormige bewegingen maakt die nooit bij het centrum arriveren, een tactiek afgekeken van Franse taalfilosoof Jacques Derrida en zijn uitspraak “ne tournons pas autour du pot” in het boek Sauf le nom, waarin hij het eromheen draaien tot noodzakelijke vorm verheft. Zodoende test ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ het geduld van de lezer, maar omrandt het ook de contouren van het onbenoembare.
‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ ontleent het idee van zijn sleutelscène aan een zeer traag frontaal auto-ongeluk tussen twee auto’s met respectievelijk één en twee inzittenden waar ik, Wietse, op een brug over de rivier Po op de ringweg van Cassela Monferrato, getuige van was. De daadwerkelijke knal verloor, tijdens de aanloop er naartoe, betekenis, en de noodzaak de spreekwoordelijke knal in ‘Niet vallen, Val Kilmer, niet vallen!’ in beeld te brengen verviel alvorens die knal.
Marlène sterft net als ABC News een interview met Val Kilmer uitzendt, één van Hollywoods stormachtigste karakteracteurs. Hij verdween van het bioscoopscherm toen hij na zijn keelkankerdiagnose alleen nog door een tracheostoma kon praten, een buisje door een gat naar de luchtpijp, waardoor hij, volgens New York Times-journalist Taffy Brodesser-Akner, klonk als ‘something between a squeek and a voiceless roar’ Iets tussen piep en stemloze brul.
Val Kilmer (…)
