Internationale organisaties onder vuur: Europa’s antwoord op Trump

Met Trumps herverkiezing staan organisaties als VN, NAVO en IMF opnieuw onder druk. Moet Europa weer op de bres springen voor deze instellingen en – misschien tegen eigen belang in – streven naar modernisering en een grotere invloed van China, India en Afrikaanse landen? Of heeft multilateralisme zijn beste tijd gehad en moet de EU een geopolitieke vuist gaan maken?

Politiek & Samenleving deBuren.EU

De wereld kampt onder meer met oorlogen in Oekraïne en Gaza, klimaatverandering en de dreiging van nieuwe pandemieën. Internationale samenwerking is cruciaal, maar Donald Trump dreigt weer roet in het eten te gooien. Tijdens zijn eerste termijn trok hij de VS terug uit internationale organisaties en ondermijnde hij het klimaatakkoord van Parijs. Met nog eens vier jaar in het vooruitzicht dreigt een verlammende crisis binnen instellingen zoals de VN, NAVO, IMF, Wereldbank, UNESCO en Wereldhandelsorganisatie.

Europa staat voor een keuze: blijft het inzetten op multilateralisme, of kiest het voor geopolitieke machtsstrijd zoals Rusland, China en de VS? Dat laatste lijkt onwaarschijnlijk, omdat de EU zelf is opgebouwd uit multilaterale samenwerking. Maar dan is de vraag hoe instellingen te versterken en moderniseren. Moeten opkomende landen een grotere stem krijgen in internationale organisaties? Of moet de EU minder leunen op de misschien verouderde naoorlogse organisaties en meer inzetten op informelere structuren zoals de G7, G20 of private initiatieven zoals de Bill & Melinda Gates Foundation?

Hylke Dijkstra (hoogleraar Internationale Veiligheid en Samenwerking, Universiteit Maastricht) is co-auteur van het boek The survival of international organizations, dat in januari verschijnt. In een korte lezing bespreekt hij bovengenoemde kwesties. Aansluitend discussie met o.a. Els Hertogen, algemeen directeur van 11.11.11., Koepel van Internationale Solidariteit.

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10 
Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7 
Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3 
Betaal wat je kan | Gratis

Hylke Dijkstra is hoogleraar Internationale Veiligheid en Samenwerking en directeur van het onderzoeksprogramma Politiek en Cultuur in Europa aan de Universiteit Maastricht. Hij bestudeert hoe de toenemende geopolitiek en de verslechterende relaties tussen staten de vooruitzichten voor internationale samenwerking beïnvloeden. Van 2019-2024 leidde hij een groot onderzoek (ENSURED) naar de opkomst en ondergang van internationale organisaties. De resultaten hiervan zijn verwerkt in het boek The Survival of International Organisations, dat in januari verschijnt.

Els Hertogen is sinds 2019 algemeen directeur van de Vlaamse koepelorganisatie 11.11.11, die meer dan 60 Vlaamse ontwikkelings-NGO’s, 20.000 vrijwilligers en 270 andere hulporganisaties verenigt. 11.11.11 werkt samen met organisaties en bewegingen in Latijns-Amerika, Afrika en Azië.

Hertogen studeerde Politieke Wetenschappen aan de KU Leuven, waar ze zich specialiseerde in Internationale Betrekkingen. In 2021 schreef ze haar eerste boek Van liefdadig naar rechtvaardig en in 2024 stond ze mee aan de wieg van de iconische ‘505 – Concerten voor Menselijkheid’ die voor de verkiezingen meer dan 70.000 mensen verenigden – offline én online.