Van luchtige grap tot ideologisch wapen: humor en memes spelen een steeds grotere rol in hoe we naar de wereld kijken. Tijdens deze Facts to Act-namiddag ontleden we de kracht van memes, gaan in gesprek over hun rol in activisme en journalistiek, en bevragen de normerende kracht van grappen in de politieke arena. Wanneer is het gewoon om te lachen — en wanneer niet meer?
Het is maar om te lachen
Humor voor één keer serieus genomen: een workshop, masterclass en gesprek
Deze festivalnamiddag over de macht van humor en memes bestaat uit drie onderdelen. Je kunt ze alledrie na elkaar volgen, maar je kunt ook per onderdeel inschrijven.
De workshop: The making of the meme
Lilian Stolk van The Hmm, een platform voor internetcultuur, toont in deze workshop hoe meme-vorming ontstaat en welke rol memes spelen in onze communicatie. Via memes communiceren we via korte fragmenten van taal. Het zijn een soort soundbites die alleen volledig begrijpelijk zijn voor degenen die ze vaker hebben gezien. Deze nieuwe manier van communiceren kan worden gezien als een digitale oraliteit. Wat betekent deze verschuiving voor ons begrip van de wereld, het publieke debat en onze manier van omgaan met elkaar?
In deze workshop verkennen we deze nieuwe oraliteit en oefenen we ermee. Als digitaal antropologen onderzoeken deelnemers de achtergrond van bepaalde memes en zullen erna op een speelse manier ervaren hoe informatie verandert en nieuwe betekenis krijgt als het van persoon tot persoon gaat.
TIJDSTIP: 13:30u - 14:30u
TICKETS: >> The making of the meme
De masterclass: Hoe memes het publieke debat vormgeven
In deze masterclass nemen politicologe Chloë Arkenbout en onderzoeker Laurence Scherz je mee in de wereld van politieke memes: wat moet je daaronder verstaan, hoe worden ze ingezet en waarom doen ze ertoe? Maar vooral: welke invloed ze hebben op het publieke debat, de journalistiek en de populaire cultuur.
De vraag waarbij we hier expliciet willen stilstaan: welke verantwoordelijkheid heb je als burger en journalist in het omgaan met deze visuele vorm van communicatie? Door middel van concrete voorbeelden krijg je inzicht in hoe memes de samenleving beïnvloeden en hoe je ze beter kunt begrijpen, interpreteren en gebruiken in dit digitale tijdperk.
TIJDSTIP: 14:30u - 16:00u
TICKETS: >> Hoe memes het publieke debat vormgeven
Het gesprek: Het is maar om te lachen
Als Trump op zijn website petjes verkoopt met het opschrift ‘Trump 2028’ - het jaar waarin opnieuw verkiezingen plaatsvinden - is dat dan een grappige gimmick? Of moeten we dat net heel serieus nemen en als een bedreiging voor de democratie zien? Over deze en meer 'zogezegde' grappen in het politieke spel gaan we in gesprek. Met humoronderzoeker Anke Lion, filosoof Beer Prakken, professor digitale media Ike Picone en cartoonist Lectrr. Journalist Annelies Bontjes modereert het gesprek.
TIJDSTIP: 16:30u - 18:00u (met borrel na afloop) G
TICKETS: >> Het is maar om te lachen
Luistertip: Nieuw Geluider Bas Keemink en Bram Medelli spraken Anke Lion dit jaar op de Nacht van de Filosofie over haar onderzoek in hun podcast Ik zie, ik zie...filosofie.
Lilian Stolk
Lilian Stolk is mede-oprichter en directeur van The Hmm, een platform voor internetculturen, en emoji-expert. The Hmm onderzoekt en viert wat mensen online doen en hoe dit wordt beïnvloed door de technologieën die we gebruiken. De organisatie organiseert evenementen, ontwikkelt eventformats, maakt tentoonstellingen, educatief materiaal en publiceert online onderzoeksdossiers. Lilian heeft een speciale focus op internettaal en de opkomst van op beeld gebaseerde communicatie. Hierover publiceerde ze in 2018 Het zonderwoorden-boek (2018).
Alles bekijken
Chloë Arkenbout
Chloë Arkenbout werkt als onderzoeker bij het Instituut voor Netwerkcultuur in Amsterdam en heeft een achtergrond in zowel mediastudies als filosofie. Ze is geïnteresseerd in de manieren waarop digitale media burgerschap beïnvloedt en is de co-redacteur van de drie Critical Meme Readers; Viral Mutations of the Gloal Image (2021), Memetic Tacticality (2022) en Breaking the Meme (2024). Daarnaast geeft die les aan de opleiding Communication & Multimedia Design aan de Hogeschool van Amsterdam waar ze studenten helpt kritisch te reflecteren op hun digitale ontwerpen.
Laurence Scherz
Laurence Scherz is a novelist, editor, researcher and spoken word artist. As a researcher, he’s affiliated with the Institute of Network Cultures (Amsterdam University of Applied Sciences) and VU StoryLab (Vrije Universiteit, Amsterdam). He has an academic background in digital culture (i.a. meme studies and virtual storytelling); his current research focuses on psycho- and neuro-narratology, narrative empathy, and the activist potential of fiction. He’s working on his debut novel, THE PROSPECT OF TOUCH, a slightly absurdist literary fiction book about AI, love, and our relationship with the (technological) body.
Beer Prakken
Beer Prakken is promovendus filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen, gastonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en predoctoral fellow aan het Center for Cultural Sociology van Yale University. Hij onderzoekt de rol van humor en spel in het politieke discours, met bijzondere aandacht voor hoe extreemrechtse politici deze inzetten en hoe burgers zich via humor en spel mobiliseren en (de)radicaliseren.
Alles bekijken
Anke Lion
Anke Lion is humoronderzoeker aan de Universiteit Gent. Haar doctoraatsproject getiteld “Just kidding? – A qualitative research into the sociocultural role and meanings of mediated humour controversies in Flanders” onderzoekt de huidige spanningen en media debatten rond humor, identiteit en controverse, met een focus op de Vlaamse context. Daarnaast is ze als mediawetenschapper verbonden aan het Centre for Cinema and Media Studies.
Alles bekijken
Ike Picone
Ike Picone is universitair hoofddocent Media en Journalistiek aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) waar hij doceert over journalistiek, technologie en democratie. Hij leidt een groep van ongeveer 10 junior- en senioronderzoekers in de onderzoekseenheid News: Uses, Strategies & Engagements bij imec-SMIT (Studies over Media, Innovatie en Technologie). Hij staat ook aan het hoofd van het Vlaams Kenniscentrum voor Mediaonderzoek. Ike is gespecialiseerd in onderzoek op het kruispunt van publieks- en journalistiekstudies. Sinds 2016 is hij lid van de Vlaamse Raad voor de Journalistiek.
Alles bekijken
Lectrr
Lectrr is een cartoonist, die eind jaren '90 een van de eerste Vlamingen was die dagelijks een cartoon maakte. Hij is huiscartoonist bij De Standaard en tekent af en toe ook voor L'Internazionale (Italië) en Le Monde (Frankrijk). Verder is hij ook actief als comedian, scenarist en schrijver.
Zijn cartoons verschenen zowat overal ter wereld, en werden meermaals voor prijzen genomineerd. Behalve de Press Freedom-prijs van UNESCO Canada verzilverde Lectrr in 2024 de prestigieuze European Cartoon Award. Het jaar nadien haalde Lectrr de Grand Prix binnen van Press Cartoon Belgium, die hij deelde met cartoonlegende GAL.
Hij zet zich in voor de rechten van cartoonisten, als lid van Cartooning for Peace en Regional Representative bij Cartoonists Rights Network International.
Alles bekijken
Annelies Bontjes
Annelies Bontjes (1993) is correspondent België voor de Nederlandse krant Trouw en freelance moderator. Ze schrijft ook voor De Standaard en is wekelijks te horen in ‘De Ontdekking van België’ op VRT Radio 1. Haar interesse gaat uit naar maatschappelijke en politieke thema’s, met een bijzondere aandacht voor de relatie tussen België en Nederland. Annelies woont in Brussel en nam in 2025 deel aan talentontwikkelingstraject Nieuw Geluid.
Alles bekijken*Je schrijft je voor elk onderdeel apart in.
Betaal wat je kan (en voor een ander) €10
Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7
Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3
Betaal wat je kan | Gratis
Deze namiddag is een onderdeel van het Facts to Act focus-programma van het Hannah Arendt Instituut in samenwerking met deBuren.