De temperatuur van de literatuur

Wat zijn vandaag de hete hangijzers in het Vlaams-Nederlandse letterenveld? Hoe spelen we in op uitdagingen waar de oprukkende technologie en zorgwekkende ontlezing ons voor stellen en welke kansen vloeien daaruit voort? Wie zijn de literaire poortwachters van de toekomst en welke sleutels hebben zij in handen?

Literatuur & Taal FAAR

Op deze en vele andere vragen krijgt u een antwoord tijdens De temperatuur van de literatuur, een Vlaams-Nederlandse sectordag tijdens het non-fictieboekenfestival FAAR in Oostende. Maxim Februari, Jeroen Dera en Babs Gons tekenen voor de keynotes, Maria Magdalena De Cort, Britt Bakker en Sara van der Zande van De Letteristen voor de artistieke bijdragen, en de panels zijn bevolkt met straffe sprekers uit Vlaanderen en Nederland. Tijdens de deelsessies horen we ook graag de stemmen van alle andere deelnemers.

Aan het eind van de middag presenteert de lage landen hun nieuwe themanummer dat vooruitkijkt naar de toekomst van het letterenveld. De dag wordt georganiseerd door Vlaams-Nederlands Huis deBuren en FAAR, in samenwerking met de lage landen en De Brakke Grond.

Tijdens de sectordag organiseren deBuren en FAAR ook de eerste Vlaams-Nederlandse ontmoeting tussen literaire organisatoren van het Overleg Literaire Organisatoren (OLO, Vlaanderen) & Verenigde Literaire Activiteiten en Manifestaties (VLAM21, Nederland). Tekenen alvast present: Rose Stories, Writers Unlimited, Noordwoord, PoëziePaleis, School der Poëzie, Explore the North, Tilt, Wintertuin, ILFU en Perdu vanuit Nederland & verb(l)ind, Boeken & Letteren stad Antwerpen, Curieus, Narrata, Het Lezerscollectief, Behoud de Begeerte, Passa Porta, Poëziecentrum, De Letterie, Muntpunt, 30CC, Leuven Leest en VONK & Zonen uit Vlaanderen.

Artificiële auteurs, robotische ritmes?
Artificiële intelligentie rukt op en stelt de huidige verhoudingen in het letterenveld in vraag. Waar vertaalprogramma’s zich steeds overtuigender presenteren als alternatief voor de professionele, erkende beroepsvertaler, schuiven algoritmen ook oorspronkelijke auteurs opzij. En dat terwijl systemen als ChatGPT alleen zo schrijfvaardig kunnen worden door grootschalige inbreuk op auteursrechten. Waar liggen de bedreigingen van artificiële intelligentie en robotica? En waar liggen de creatieve en professionele kansen?

Keynote          Maxim Februari
Panel               Jozefien Vanherpe, Matthijs de Ridder en Miro Lucassen
Moderator     Paola Verhaert

Leesbevordering live
De O van Ontlezing hangt als een dreigende zeppelin boven letterenland. De onlangs gepubliceerde PISA-cijfers tonen opnieuw aan dat Vlaanderen en Nederland onderaan bungelen in de internationale ranglijstjes. Traditioneel kijken we voor leesbevordering naar het onderwijs, maar de laatste jaren gaan er steeds meer stemmen op om een bredere blik te werpen op de leesomgeving van jongeren én ouderen. De bibliotheken krijgen daarin een centralere plek en ook literaire organisatoren krijgen meer middelen in handen om aan leesbevordering te werken. Maar hoe doe je dat op een creatieve en inclusieve manier?

Keynote         Jeroen Dera
Panel              Will-Limba Moleka, Roel van den Sigtenhorst, Iris Vansteelandt
Moderator     Melissa Giardina

Nieuwe poortwachters met nieuwe sleutels
Wie graag sombert over de toekomst, vindt daar in ons letterenveld elke dag wel een nieuwe aanleiding toe. Denk aan ontlezing, een slinkende markt waarbinnen literatuur nog verder krimpt, uitgeverijen die onder druk staan en inclusie die vaker met de mond dan met de daad beleden wordt. Tegelijkertijd zijn er tal van jonge mensen die juist in dit klimaat beginnen als auteur, uitgever of boekhandelaar. En bezielers van literaire collectieven slaan vanuit een maatschappelijk gevoed engagement nieuwe bruggen naar lezers en luisteraars. Hoe kijken deze prille poortwachters naar de toekomst van het veld? Welke sleutels hebben zij in handen?

Keynote         Babs Gons
Panel              Sarah de Koning, Uschi Cop, Loulou Drinkwaard
Moderator     Kelia Kaniki Masengo

Presentatie themanummer de lage landen: de temperatuur van literatuur
Het eerste themanummer van de lage landen in 2024 peilt de temperatuur van de literatuur. Hoe staan de Nederlandstalige letteren ervoor anno 2024? De concrete aanleiding voor dit themanummer is de Leipziger Buchmesse in maart 2024, waar Nederland en Vlaanderen samen gastland zijn. In diverse artikelen onderzoekt het nummer de evoluerende rol van verschillende spelers in de literatuurwereld van de Lage Landen. Vanuit het perspectief van de belangrijkste protagonisten overschouwt de lage landen zo het literaire veld in Nederland en Vlaanderen. Maxim Februari geeft de aftrap met een stuk over het gezag van de literatuur anno nu, de andere sprekers haken aan en delen hun perspectieven.

Keynote         Maxim Februari
Panel              Matthijs de Ridder, Roel van den Sigtenhorst, Barbara Geenen
Moderator     Ruth Joos