Atelier Actua #4

Leven in een digitale wereld: schermverslaafd of vrijer dan ooit?

Een debat met Doortje Smithuijsen, Clo Willaerts, Jacqueline Kleijer, Merel van Slobbe en Meredith Greer

We kijken steeds meer naar schermen; smart-tv’s, tablets, laptops en gsm’s zijn niet meer uit ons leven weg te denken. Onze smartphone is een zoethoudertje voor jonge kinderen, een onmisbare vriend tijdens een treinreis en een handig hulpmiddel in de klas en op het werk. De efficiënte algoritmes van Insta, TikTok en populaire dating- en gameapps houden onze aandacht alsmaar langer vast. Zelfs televisiekijken gaat gepaard met een gsm in de hand of een tablet op schoot. We zitten steeds vaker met ons hoofd in de cloud, zonder oog te voor de mensen om ons heen. Hoe problematisch is dat?

De laatste maanden werd er in Nederland en Vlaanderen veel bericht over de impact van schermtijd op ons welzijn: zo zou het bij jonge kinderen een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van taal, motoriek en het empathische vermogen. Zowel in Vlaanderen als Nederland woedt er een discussie over een algeheel gsm-verbod op scholen. Volgens de laatste Digimeter vindt 36% van de Vlamingen dat ze te veel tijd op hun smartphone spenderen, een stijging met 7 procent tegenover 2021. 

De digitalisering van onze samenleving gaat door, er is geen weg meer terug. En laten we eerlijk zijn: het heeft ons leven verrijkt en een stuk gemakkelijker gemaakt. Maar waar ligt de grens tussen ‘normaal’ schermgedrag en een obsessie? Wat te doen aan de sociale verwoestijning van onze huiskamer, het schoolplein en treincoupés? Moeten we de schaduwkanten accepteren of ingrijpen wanneer de gevolgen nadelig zijn? En tegelijkertijd: hoe gegrond zijn de zorgen over ons digitale welzijn eigenlijk? Gaat de opkomst en doorontwikkeling van media niet altijd gepaard met een paniekreactie over de mogelijke schadelijke gevolgen voor ons en vooral die van onze kinderen?

Een debat onder leiding van auteur en journalist Meredith Greer (eindredacteur de Volkskrant) met auteur, filosoof en documentairemaker Doortje Smithuijsen (Iedereen verslaafd?), marketingexperte en tech-optimist Clo Willaerts en mediapedagoog Jacqueline Kleijer (Bureau Jeugd en Media). Tussen de bedrijven door leest dichter Merel van Slobbe treffende passages voor uit haar kersverse dichtbundel De maan schijnt feller in de metaverse.

Over het panel

Doortje Smithuijsen is filosoof, journalist en documentairemaker. Ze richt zich in haar werk vooral op de sociale en maatschappelijke gevolgen van digitalisering. Ze onderzoekt bijvoorbeeld onze afhankelijkheid aan telefoons en computers, de leefwereld van YouTubers en influencers, en de invloed van online cancelcultuur. Eerder maakte ze voor de VPRO de documentaires Mijn dochter de vlogger, Volg je me nog? en Sociaal Tribunaal. Ze schrijft geregeld artikelen voor De Volkskrant en Vrij Nederland, tweewekelijks verschijnt van haar een column in Trouw. In 2020 verscheen Doortjes eerste boek Gouden Bergen bij de Bezige Bij. In het najaar van 2022 verscheen haar tweede boek Iedereen verslaafd? waarin ze ons digitale gedrag analyseert.

Clo Willaerts is een Belgische marketingprofessional met een grote schare volgers op sociale media en een uitgebreide ervaring in digitaal zakendoen. Haar populaire technologieblog is sinds 2004 een vertrouwde bron van informatie. Nu, na bijna twintig jaar als internet- en mediaprofessional gewerkt te hebben, reist ze de wereld rond als consultant, spreker en auteur. Clo omschrijft zichzelf als een technologie-optimist: ze wordt nooit moe van het onderwijzen en leren over digitale technologie en de impact die dit heeft op ons dagelijks leven. Ze geeft regelmatig lezingen in België over sociale media, online privacy, digitale marketing, kunstmatige intelligentie en toekomstige technologieën bij Karel de Grote Hogeschool, Thomas More, EHSAL Management School, Odisee, Vlerick Leuven Gent Management School en UBA Academy.

Mediapedagoog Jacqueline Kleijer, wordt vaak ingezet door Bureau Jeugd en Media, een Nederlandse organisatie die advies en expertise levert op het vlak van mediaopvoeding, mediawijsheid en digitale geletterdheid. Jacqueline Kleijer werkt als gastdocent en ontwikkelt scholingen op het gebied van identiteit, seksualiteit en beïnvloeding. Ze verzorgt ouderavonden, trainingen en lezingen en is tevens consultant in crisissituaties, voor scholen, maatschappelijke organisaties, professionals en ouders.

© Keke Keukelaar

Meredith Greer is een Amerikaans-Nederlandse journalist en schrijver. Ze werkt als eindredacteur bij de Volkskrant. Daarvoor werkte ze als redacteur bij BNR Nieuwsradio en BNNVARA, en als wekelijkse columnist bij HP/De Tijd. Ze publiceerde essays, opiniestukken en artikelen in onder meer Vrij Nederland en de Volkskrant. Daarnaast is ze in zowel Nederland als Vlaanderen werkzaam als spreker en moderator. In september 2023 verschijnt bij De Bezig Bij haar literaire debuut Bedenktijd.

© Cornelia Bruinewoud

Merel van Slobbe is schrijver en dichter. Ze studeerde filosofie en psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar ze ook campusdichter is geweest. In 2018 won ze de tweede prijs bij De Gedichtenwedstrijd en in 2019 verscheen Aan de rand van een lichaam, een chapbook uitgegeven bij Wintertuin. In april 2023 debuteerde ze bij De Arbeiderspers met de bundel De maan schijnt feller in de metaverse. Er verschenen teksten van haar in Filosofie Magazine, Are We Europe, Psychologie Magazine, VICE, DIG, De Revisor, De Optimist, Hard//hoofd, Extaze en Yes The Void. Ze droeg voor uit haar werk op het Brainwash festival, het Nijmeegs Boekenfeest, Mensen Zeggen Dingen, het Wintertuinfestival en Dichters in de Prinsentuin. De zomer zal Merel deelnemen aan de schrijfresidentie van deBuren in Parijs.

Betaal wat je kan (en voor een ander) €10

Betaal wat je kan | Suggestie basisprijs €7

Betaal wat je kan | Suggestie reductieprijs €3

Betaal wat je kan | Gratis

Bij de activiteit vind je enkele 'Betaal wat je kan' opties terug waaruit je kan kiezen. We bieden suggesties aan voor een basisprijs en een reductieprijs. Maakt een lagere ticketprijs je bezoek gemakkelijker? Dan ben je vrij dat lager tarief te kiezen. Kan je je een hogere ticketprijs veroorloven? Dan zorg jij ervoor dat anderen minder kunnen betalen.

Over Atelier Actua 'Online/offline'

In de debatreeks Atelier Actua gaan markante stemmen uit Vlaanderen en Nederland in discussie over prangende kwesties uit de actualiteit ...

Alles bekijken

Organisatie: deBuren.