'Het tijd is om Afrika als gelijkwaardige partner te benaderen'

‘Afrikanen hebben er genoeg van dat anderen hun gedrag dicteren. We zullen ons losmaken uit de omhelzing door het Westen.’ Dat zeiden acht Afrikaanse ambassadeurs dit jaar tegen Africa Confidential. Gedurende mijn reizen werd duidelijk dat het in 2022 niet bij deze woorden bleef.  

Bij antiwesterse demonstraties in Mali zag ik hoe de Russische vlag voor Wagner-huurlingen werd gehesen terwijl een geit, geverfd in de Franse driekleur, uit onvrede over Franse sancties werd geslacht. In Oost-Congo viel me op hoe het chagrijn over de VN-vredesmacht, die volgens de bevolking niet echt bijdraagt aan hun veiligheid, een kookpunt bereikte. En toen VS-klimaatgezant, John Kerry, er in Afrika op aandrong om de CO2-uitstoot te minderen, leidde dat tot woedende reacties. Sub-Sahara Afrika is tenslotte maar goed voor een half procent van de mondiale uitstoot terwijl de VS met een vijfde van de bevolking liefst vijf keer zoveel uitstoot.  

De Afrikaan is het westerse onbegrip en de hypocriete betutteling spuugzat. Want we behandelen het continent nog steeds als ondergeschikt en onwetend. Bezigt Mali geen democratie naar Westers model? Sancties. Wil Congo haar olie exploiteren? Liever niet. Koloniale roofkunst teruggeven? Afrika kan er niet voor zorgen.

Als gevolg drijven we het 54-koppige continent in de handen van twee landen die Afrika niet constant de les lezen: China en Rusland. Gezien het geopolitieke speelveld van 2022, is dat reden tot zorg. Want terwijl we trachten de Russische agressor te isoleren, weigert de helft van de Afrikaanse VN-lidstaten de invasie van Oekraïne nadrukkelijk te veroordelen. Het roept de vraag op wie hier nu eigenlijk geïsoleerd raakt.

2022 toont aan dat het tijd is om onze eurocentrische oogkleppen af te werpen en Afrika als volwassen en gelijkwaardige partner te benaderen. Want we zullen de steun van ‘het continent van de toekomst’, met haar jeugdige beroepsbevolking, agrarisch groeipotentieel en belangrijke rol in de energietransitie, hard nodig hebben.