Wilde Wijven

door Heleen Debruyne & Sofie Vandamme

Heleen Debruyne en Sofie Vandamme onderzoeken in deze podcastreeks de manier hoe we vroeger en nu over felle vrouwen en wilde wijven denken en dachten .deBuren werkte mee aan de eerste vier afleveringen.

Ze gaan de boer op met hun vragen, ze dweilen de straat af en installeren hen in de sofa met de vraag: hoe dient een vrouw vrouw te zijn? En hoe dwingt de samenleving haar subtiel in de pas?

Over de citroenen van Madame Bovary, eiersnijders uit de jaren 60, gek verklaarde kunstenaressen, maar ook over kolfmachines, yogamatten en bakfietsen…

Wilde Wijven is een coproductie van deBuren en KAAP. In 2021 kwam Wilde Wijven op het Passa Porta Festival.

#1 | Van eiersnijder tot Ottolenghi

Vrouwen en mannen zijn gelijk voor de wet. Toch bepaalt hoe je geboren wordt, nog steeds wat men van je verwacht. Het zit hem in de kleine, alledaagse dingen, waar je zelden twee keer bij nadenkt. Kookboeken. Bakfietsen. Yogamatten. De straten van de stad. Sofie Vandamme en Heleen Debruyne leggen in een reeks podcasts bloot hoe die alledaagse dingen veel zeggen over hardnekkige normen. In deze eerste aflevering: de vrouw en de haard, vroeger en nu.

#2 | Sex(e) and the City

De straten waar we elke dag door wandelen, fietsen of rijden kennen we zo goed dat ze ons nauwelijks nog opvallen. Sofie Vandamme en Heleen Debruyne bekeken ze met nieuwe ogen. Waarom gaan vrouwen eerder opzij voor mannen dan omgekeerd? Waar moeten ze gaan plassen? En waarom zijn de meeste standbeelden van mannen koningen of helden en die van vrouwen naamloze, elegante muzes?

Op zoek naar antwoorden duiken ze in de geschiedenis van de architectuur, stadsplanning, literatuur en beeldende kunst. Met professor architectuurtheorie Hilde Heynen en literatuuronderzoeker Tessel Veneboer.

#3 | The power of the pussy

#metoo is broodnodig en belangrijk. Maar wat doen alle #metoo-verhalen met hoe we naar het vrouwelijk lichaam kijken? Het vrouwenlijf, horen en lezen we, loopt het risico geslachtofferd te worden, aangerand en betast. Toch was het lichaam doorheen de geschiedenis ook een van de weinige machtsmiddelen die de vrouw in een mannenwereld ter beschikking had.

Volgens sociologe Catherine Hakim hebben vrouwen nog steeds meer erotisch kapitaal dan mannen, kunnen ze meer gedaan krijgen door er simpelweg goed uit te zien. Maar is dat werkelijke macht? Een lastige vraag, die we proberen te beantwoorden aan de hand van verhalen uit de geschiedenis, kunst en literatuur, met de hulp van Thomas van der Meer, Griet Vandermassen en Rachida Lamrabet, wijlen Audre Lorde en vele anderen.

#4 | Dokter dokter

'Meneer doctoor' is, als je naar de cijfers kijkt, 'mevrouw doctoor' geworden. De zorg vervrouwelijkt in rap tempo. Maar hoe zit het in de collectieve verbeelding? In het onderzoek naar ziektes en behandelingen? In de machtsrelaties tussen arts en patiënt? Hoe voelbaar is de invloed van 'meneer doctoor' nog? En wat kunnen romans ons bijbrengen over die complexe verhouding tussen arts (m/v/x) en zijn/haar/hun patiënten?

Alle afleveringen

The power of the pussy

#metoo is broodnodig en belangrijk. Maar wat doen alle #metoo-verhalen met hoe we naar het vrouwelijk lichaam kijken?

Het vrouwenlijf, horen en lezen we, loopt het risico geslachtofferd te worden, aangerand en betast. Toch was het lichaam doorheen de geschiedenis ook een van de weinige machtsmiddelen die de vrouw in een mannenwereld ter beschikking had. Denk maar aan alle intriges rond minnaressen en geboortes aan het hof van Henri VIII, die goed gedocumenteerd zijn in de boeken van Hillary Mantel.

Kan een lichaam nog steeds een machtsmiddel zijn? Heleen Debruyne en Sofie Vandamme van de podcast Wilde Wijven vroegen het tijdens het Passa Porta Festival 2021 aan Rachida Lamrabet en Julie Cafmeyer, die in hun literatuur en theater de macht en onmacht van de vrouw verkennen. Uit Finland schoof auteur Mia Kankimäki aan, die in het recent verschenen The Women I Think About at Night (Vrouwen van wie ik 's nachts wakker lig) in de voetsporen reist van de vrouwen die ze het meest bewondert, zoals Karen Blixen en Yayoi Kusama.

Wilde Wijven | The power of the pussy

© Stijn Heyvaert

Sofie Vandamme is als docent en onderzoeker verbonden aan KASK/School of Arts in Gent. Sofie studeerde sociale wetenschappen en antropologie en doctoreerde op een onderzoek naar de voorstelling van ziekte in de literatuur: Koele minnaars, over medische verwoording en literaire verbeelding van ziekte. Haar expertise ligt op het kruispunt tussen de psychiatrie, de literatuur en de kunsten, met een bijzondere interesse voor alles wat met vrouw-zijn te maken heeft.   Momenteel doet zij een onderzoek naar psychische kwetsbaarheid bij vrouwelijke kunstenaars in literatuur en kunstenaarsteksten. Daarnaast runt ze De Letterie, een letterenhuis aan zee. 

© Johan Jacobs

Heleen Debruyne (1988) studeerde geschiedenis. Ze publiceerde een roman, De Plantrekkers (2016). Samen met Anaïs van Ertvelde maakte ze de podcast Vuile Lakens, waarin ze bevragen hoe we met seks en lichamelijkheid omgaan. In 2017 werd Vuile Lakens ook een boek. Ze heeft een wekelijkse column in Humo en maakt radio bij Klara. Samen met Sofie Vandamme maakt ze een nieuwe podcast, Wilde Wijven.

Volg deBuren op je favoriete podcast
app en mis nooit meer een aflevering!