Vierdelige podcastreeks

Verkaveld Verlangen

over de woonculturen aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens

Hoe komt het dat er aan weerszijden van een landsgrens zo anders gewoond? In de vierdelige podcastreeks Verkaveld verlangen onderzoeken Sjoerd Leijten en Roel Griffioen de grens die loopt tussen de Nederlandse en Vlaamse woonculturen.

Verkaveld verlangen

“Je ziet de grens tussen de huizen door lopen”, stelde de schrijver Geert VanIstendael al vast in 1989. Hoe kan het dat een politiek-geografische lijn zichtbaar wordt enkel en alleen door naar de huizen te kijken? Verkaveld verlangen is een verkenning in vier akten van de grens die loopt tussen de Nederlandse en Vlaamse woonculturen. Wat zeggen onze huizen en nederzettingspatronen over hoe we willen leven, over hoe we onszelf en de wereld zien? En hoe werken deze verschillen door in de manier waarop we de uitdagingen van de nabije toekomst aangaan, zoals de energietransitie, het mobiliteitsprobleem en de welvaartskloof?

We peilen de zuidelijke laisser-faire-houding en meten de drammerige noordelijke bestuurscultuur: wat kunnen we van elkaar opsteken?

Partners, inspiratie en samenwerkingen

Verkaveld verlangen wordt gepubliceerd door Archined in Nederland en Rekto:Verso in België. Het project is tot stand gekomen met ondersteuning van het Vlaams Audiovisueel Fonds en Vlaams-Nederlands Cultuurhuis deBuren. Het is een productie van Trashlinie (geluidskunstenaar Sjoerd Leijten en architectuurwetenschapper Roel Griffioen). De voice-over is ingesproken door schrijver, zangeres, theater- en podcastmaker Anke Verschueren. De interludes over fictieve dorpen zijn geïnspireerd door de roman De onzichtbare steden van Italo Calvino. Verder gaat onze dank uit naar Klankverbond en literatuurhuis Passa Porta.

Aflevering 3

In de derde aflevering van Verkaveld verlangen trekken we naar Arnhem. Daar is in het Openluchtmuseum een volledige straat met rijtjeshuizen nagebouwd. Het alledaagse is er museaal geworden. Een van de woningen is meer dan een reconstructie, legt oud-conservator Tim Smeets uit. Het is een Huis van Herinnering voor ouderen met dementie, een tijdscapsule voor mensen voor wie het heden langzaam vervaagt.

Aflevering 2

We ontmoeten de Belgisch-Zwitserse kunstenaar en fotograaf Pierre-Philippe Hofmann, die is gefascineerd door het breiwerk van aaneengegroeide nederzettingen dat weigert stad, dorp of platteland te zijn. Voor zijn lens verschenen boerenerven, stortplaatsen, sportvelden – maar vooral huizen, heel veel huizen. Tom Coppens en Guy Vloebergh, hoogleraren planologie en stedenbouw aan de Universiteit Antwerpen, nemen ons op sleeptouw in het dorp Berendrecht. Daar tonen ze hoe in dergelijke dorpen de verkavelingsdrang schrikbarend snel de open ruimte opeet. De voortschrijdende bevolkingsverneveling veroorzaakt inmiddels een heel palet aan problemen: van schier eindeloze dagelijkse forenzenfiles tot hittestress en overstromingsrisico’s. Hoe zijn we op dit punt aanbeland? En hoe komen we hier weer uit?

Aflevering 1

In de eerste aflevering leggen we ons oor te luister in Putte. Daar loopt de grens niet over akkers of langs hekken, maar dwars door het dorp. Dit grensdorp vormt een spiegel van twee woonculturen die elkaar raken en tegelijk vreemd blijven. Aan de noordkant rijtjeshuizen met kliko’s en keurige stoepen. Aan de zuidkant is het kakafonie troef en strekken de verkavelingen eindeloos het landschap in. Hier krijgen beleid, geschiedenis en gewoonte gestalte in iets ogenschijnlijk eenvoudigs – een huis, een straat, een buurt. En geloof het of niet, een straat in Belgisch Putte klinkt anders dan een straat aan de Nederlandse kant van het dorp.

Roel Griffioen is onderzoeker, freelance journalist en schrijver. Hij promoveerde aan de afdeling Architectuur en Stedenbouw van de UGent en geeft les Product Design bij ArtEZ. Als journalist schrijft hij over kunst- en architectuurtheorie en de politiek van stedelijke planning. Zijn artikelen verschenen al in NRC, rekto:verso, De Witte Raaf en De Correspondent.

Alles bekijken

Sjoerd Leijten is een transdisciplinaire kunstenaar, componist en radiomaker met een grote interesse in dissidente geluiden en politiek. Hij werkt vaak met elektromagnetisme, veldopnames, ruis, realtime processing en open source software en hardware. Zijn werk bestaat uit performances, concerten, doe-het-zelfinstrumenten, installaties, releases, podcasts, films en radio. Zijn muziek voor film en videogames is bekroond met verschillende prijzen. Zijn werk werd reeds internationaal getoond bij Østfold Internasjonale Teater, Van Abbemuseum, Budapest Spring Festival, V2_, Kernel Festival, Oerol, Berlin Art Weekend en de Oude Kerk Amsterdam.

Alles bekijken
© Marianne Hommersom

Anke Verschueren neemt haar grote liefde, de taal, overal mee naartoe, van papier naar podium naar podcast. Ze groeide op tussen de maïsvelden in de Kempen en probeert in het geraas van de auto’s op de Ring rond Antwerpen het ruisen van de zee te herkennen. Ze heeft een Master Nederlands en een Master Woordkunst, ze ging met Das Mag op zomerkamp en met deBuren naar Parijs en resideerde al schrijvend in Rotterdam en in Leeuwarden. Anke is ongeveer altijd aan het praten, schrijven, zingen, luisteren, lezen, presenteren, modereren, monteren of theater maken en amuseert zich daar mateloos mee. Haar eerste solovoorstelling, de poëtische DJ-performance I’M NOT GONNA WRITE YOU A LOVE SONG ging in juni 2022 in première.

Volg deBuren op je favoriete podcast
app en mis nooit meer een aflevering!