Nieuw Geluid Live 2025
Op zoek naar nieuwe sociale bewegingen die de klassieke ideologische tegenstellingen overstijgt
door Jelle Jaspar
Op 24 oktober stelden de deelnemers van Nieuw Geluid 2025 zichzelf en hun thema’s voor aan het publiek. Jelle Jaspar is een politiek strateeg en dichter. Dankzij zijn werk voor politieke partijen en als speechschrijver weet hij hoe politici denken, wat ze willen en welke verhalen zij kunnen vertellen. Hij ijvert voor een wereld zonder reclame en richtte daarvoor de actiegroep ‘Rotterdam ReclameVrij’ op. Tijdens Nieuw Geluid Live probeert hij met zijn pleidooi politiek ‘links’ en ‘rechts’ te verenigen in nieuwe sociale bewegingen.
Elke paar decennia ontstaan er nieuwe sociale bewegingen. Die bewegingen lijken dan vaak onstuitbaar. Alsof we vastzitten op een bootje en heen en weer geslingerd worden door de golven van de historie. Vandaag denken mensen dat er zo’n populistische golf op ons afkomt.
Maar het gaat mij vooral om hoe die bewegingen van de grond komen. Wat gebeurt er daar? Hoe verenigen allerlei soorten mensen, die de gekste dingen geloven, zich toch achter één standpunt?
Het standpunt waar ik mensen achter wil verenigen, is de strijd tegen reclame. Het is een kerngif in onze samenleving. Het maakt ons een belofte: ‘Ik geef je controle over je leven,
Je zult je mooier voelen, je dorst nog beter lessen, een beter mens worden!’ Alleen maar als je koopt wat wordt aangeboden.
Om die truc met ons uit te halen, geven bedrijven wereldwijd zo’n 1.600 miljard euro per jaar uit aan reclame. Ze spenderen dat geld aan reclameposters bij het toiletbezoek in cafés. Aan flitsende reclameborden bij abri’s, bus- en tramhaltes die onze aandacht moeten trekken op straat. Het bedrijf Samsung kondigde zelfs onlangs aan dat zij reclames willen tonen bij mensen thuis, via ‘slimme’ koelkasten: de laatste horrorontwikkeling bedacht door Big Advertisement.
Reclame dringt meer en meer ons leven binnen. Dat moeten we stoppen. Maar hoe doe je dat? Hoe zorgen we ervoor dat mensen reclame an sich gaan zien als het probleem dat het is? Het gaat over de strijd tegen reclame, maar misschien wel meer nog over hoe die strijd gevoerd moet worden.
‘De strijd tegen reclame biedt ruimte om krachten te verenigen die dat normaal niet doen’
Want een pleidooi alleen tegen reclame voor vleesconsumptie of fossiele brandstoffen belandt al snel in een moderne cultuuroorlog. Maar reclame an sich, daar is niemand fan van. Dat is waar de ruimte zit. Ruimte voor krachten om zich te verenigingen die dat normaal niet doen.
Dat is hoe ‘Rotterdam ReclameVrij’ begon. Daarmee pleiten we voor een stad waar we reclameborden vervangen voor bomen. Een initiatief waar vanuit verschillende hoeken mensen zich hebben aangesloten. Dat is mijn eigen sociale beweginkje.
En zo zijn er denk ik veel meer onderwerpen die zich lenen voor het ontstijgen van de klassieke ideologische tegenstellingen. Onderwerpen waarop we nieuwe coalities kunnen bouwen die we ons nu nog niet helemaal voorstellen.
Een ander goed voorbeeld daarvan is het verbieden van sociale media of smartphones voor jonge mensen. Daar is nu in Australië en Denemarken van links tot rechts steun voor! Ook in Nederland is er tegenwoordig de actiegroep ‘De smartphonevrije generatie’.
Zo zijn er tal van onderwerpen waarover we kunnen zeeggen dat de conservatieve behoefte aan controle en veiligheid en de progressieve verlangens naar nieuwe mogelijkheden en vrijheid ondersteunend zijn aan elkaar.
De golf aan problemen die op ons afkomt, lijkt soms enorm. We zullen de clichés over met wie we samenwerken moeten ontstijgen als we willen laten zien dat die problemen niet onstuitbaar zijn.
Jelle Jaspar
Jelle Jaspar (1995) is een politiek strateeg en dichter en groeide op in Zuid-Limburg, en woont nu in Rotterdam. Door zijn werk voor politieke partijen en als speechschrijver weet hij hoe politici denken, wat ze willen en welke verhalen zij kunnen vertellen. Met die kennis zoekt hij naar manieren om conservatieve reflexen te integreren in een nieuwe wereld en een nieuw verhaal. Te beginnen met een wereld zonder reclame. Daarvoor richtte hij de actiegroep Rotterdam ReclameVrij op.
Alles bekijkenFoto's: Andreas Van Esbroeck