Haar naam

Haar naam

Free Palestina, ‘Jin, Jiyan, Azadi’, Geen woning geen Kroning, Stop fossiele subsidies, Baas in eigen buik, George Floyd say his name, Sanda Dia, zeg zijn naam. 

Dit zijn leuzen die activisten roepen in de strijd tegen onrechtvaardige systemen. Mijn naam is Loulou Drinkwaard, ik ben uitgever en schrijver. Mijn werk kenmerkt zich door mensenrechtenactivisme. Ik probeer met mijn werk geschiedenis te herschrijven, door onderzoek te doen naar onderdrukte perspectieven. En namen van helden terug de geschiedenis in te schrijven. George Floyd, Mahsa Amini en Sanda Dia halen waarschijnlijk onze geschiedenisboeken. 

Vanavond wil ik jullie vertellen over een naam die de geschiedenisboeken niet heeft gehaald. Voor dit verhaal neem ik jullie mee terug in de tijd. Naar het jaar … 

In de Engelse havenstad York wordt een meisje geboren. Ze krijgt een naam en wordt gedoopt. Ze groeit op als vrije zwarte vrouw. Haar ouders zijn waarschijnlijk in slavernij geboren in een van de Britse koloniën en door onbekende omstandigheden in Engeland terecht gekomen. Het jonge zwarte meisje leert lezen en schrijven en helpt mee in het huishouden. Als ze 21 jaar oud is, reist ze per boot naar Amerika om werk te zoeken. Ze is op zoek naar de kans op een nieuw leven.  En dat vindt ze: ze wordt aangenomen als huisbediende aan de kust van Maryland. Ze werkt in een groot landhuis van de plantage van de Nederlandse Simon Overzee.  De huisbediende kan goed aarden, ze maakt vrienden. De sfeer onder de werknemers in huis is goed en elke zondag gaat ze naar de kerk.  

We gaan even terug naar het hier en nu. Voor ons is deze vrouw nu iemand. Ze heeft ouders, ze heeft een levensloop, ze heeft vrienden en ze heeft gevoelens. Maar voor haar tijd is ze niemand. Ze is ongehuwd en komt uit een lage sociale klassen waardoor ze verplicht is om te werken. Waarom heeft tot nu toe geen historicus de moeite gedaan om haar naam de geschiedenis in te schrijven? Waarom is deze naam voor mij zo belangrijk? Deze vrouw, heeft een heldendaad verricht.  

Binnen het landhuis was de sfeer gemoedelijk, maar daarbuiten was haar werkgever een tiran. Hij mishandelde de tot slaaf gemaakte mensen op zijn plantage. En als zij vluchtten van de plantage, dan volgden er zware lijfstraffen. Een jongen die gedwongen werkte op de plantage vluchtte meermaals. Simon Overzee was hierover zo boos, dat hij de jongen martelde totdat hij stierf. 

Op deze moord volgde een rechtszaak. Want was er wel sprake van moord? En zo ja, is het illegaal om een tot slaaf gemaakt persoon te vermoorden? Tot slaaf gemaakte mensen mochten in die tijd geen getuige zijn in de rechtbank. De huisbediende wel. Maar als zij getuigde, kon ze haar baan verliezen. Ze verdiende niet genoeg geld om terug te gaan naar haar ouders. En wat zou een getuigenverklaring betekenen voor haar reputatie als huisbediende?  

De rechtszaal zat vol. Simon Overzee zat in de beklaagdenbank en keek zijn bediende strak aan. Zijn ogen schoten vuur. Hij probeerde een valse verklaring af te dwingen met zijn blik. Onze getuige werd naar voren geroepen.  

“Klopt het dat u het lichaam van Antonio hebt begraven? En wat is uw voor en achternaam?”  

Ze antwoordt: “Ja, edelachtbare, mijn naam is Hannah Littleworth.” 

Foto: Marianne Hommersom