Elke avond oh la la

Al 125 jaar wordt in de Moulin Rouge in Parijs de Franse cancan gedanst. Saskia Naafs bezocht in 2014 deze tot de verbeelding sprekende show en sprak er de Nederlandse Julia Graveland (23), die een felbegeerd plekje als danseres wist te bemachtigen. 'De eerste weken heb ik op Ibuprofen geleefd.'

Als klein meisje droomde ze van een leven als prima ballerina, maar in plaats van spitzen en een tutu draagt Julia Graveland elke avond hakken en een verentooi. Ze is sinds anderhalf jaar showdanseres bij het befaamde Moulin Rougecabaret en danst zes avonden in de week twee shows van twee uur. Hoe ze daar als Nederlandse terecht is gekomen? Gewoon, door auditie te doen, zegt Graveland in een typisch Parijs cafeetje in Montmartre, waar de obers zwarte jacquets dragen en een oude man voor het terras op zijn valse viool speelt.

Graveland is gekleed in spijkerbroek en wit gehaakt vest en drinkt een Orangina. Het is twee uur 's middags en ze is net wakker. "Vaak gaan we na de laatste show, die om één uur 's nachts is afgelopen, nog stappen met de meiden." Bij de chique clubs aan de Champs-Élysées mogen de Moulin Rougedanseressen langs de rij naar binnen. "We worden met de laserpen gewenkt zodra we de taxi uitstappen. Dat is wel tof, soms zit je tussen de beroemdheden aan een tafeltje. Laatst zag ik Jay-Z in een club."

Het leven van een Moulin Rougedanser bestaat uit glitter en glamour, maar het is vooral ook keihard werken. Elk avond vier uur dansen en overdag repetities. Tussendoor wordt de conditie bijgehouden in de fitnesszaal of op de yogamat. "Toen ik hier net kwam, heb ik een paar weken op Ibuprofen geleefd. De repetities waren loodzwaar. Voor de Franse cancan moet je je benen heel hoog zwaaien, ik had continu spierpijn."

Als je vanaf Place Pigalle, het meest sjofele stukje van centrum Parijs, langs de seksshops en tatoeagewinkels loopt, blinken de rode wieken van de molen je tussen flikkerende neonreclames tegemoet. De Moulin Rouge aan de Boulevard Clichy is een fenomeen. Een laatste restje 'oh-la-la-Parijs', dat zich qua klasse onderscheidt van de laagdrempelige cabarets en pin-upshows erom heen. Dat wordt alleen al bevestigd door de prijslijst die buiten hangt: dik honderd euro voor een kaartje. Nog een paar tientjes meer als je van tevoren wilt eten.

De toeristen worden dagelijks met bussen tegelijk voor de deur afgeleverd en in rijen naar binnen geloodst: door de brede gang, langs het souvenirwinkeltje, en dan de immense zaal in waarvan de wanden bedekt zijn met spiegeltjes en rood fluweel. Zeven dagen per week zijn de twee avondshows nagenoeg uitverkocht. Meer dan 630.000 mensen bezoeken jaarlijks het Moulin Rougespektakel. 

Binnen word je naar een tafel met rood schemerlampje geleid, waar de ober je een fles champagne aanbiedt. Minutenlang klinkt het gezellige geplop van rondvliegende kurken. Foto's maken is strikt verboden. Toch gebeurt het aan de lopende band, tot ongenoegen van het strenge personeel. Dan gaat het doek op en komt een tiental mannelijke dansers in zilverkleurig glitterpak op. Zij zijn slechts het opwarmertje, want waar het echt om gaat, zijn de schaars geklede mooie meisjes die in vier verschillende choreografieën over het podium paraderen: als piraten, oosterse prinsessen, circusartiesten of Franse courtisanes. De meer dan duizend kostuums − met veel veren, kristallen en lovertjes − zijn handgemaakt, net als de achthonderd paar schoenen van de dansers.

Voor showdansers is de Moulin Rouge het hoogst haalbare. Al sinds haar vijfde danst Julia Graveland. Na een jaartje ballet aan het conservatorium in Den Haag − "Dat bleek helemaal niet bij me te passen" − deed ze auditie bij Dansacademie Lucia Marthas in Amsterdam, waar ze na vier jaar afstudeerde. Ze liep stage bij het Holland Show Ballet, maar kreeg in haar afstudeerjaar een knieblessure. Na een meniscusoperatie en een flinke revalidatieperiode belandde ze op een dag op de website van Moulin Rouge. "Het leek toen nog heel onbereikbaar. Moulin Rouge is wereldberoemd, het summum voor showdans. Op goed geluk stuurde ik mijn cv en een heleboel foto's, en tot mijn verbazing mocht ik op auditie komen."

240.000 flessen champagne

Begin 2012 pakte Graveland in haar eentje de trein naar Parijs. "Ik was erg vroeg en liep nog wat door de buurt rond. Per ongeluk kwam ik op Place Pigalle terecht, waar allerlei mannen je rare shops in proberen te trekken." Tijdens de auditie was het met tachtig meiden tegelijk vechten om aandacht. "Ik had mezelf dik in de make-up gezet, mijn haren mooi opgestoken en expres een grote A4-foto aan mijn cv geplakt." Er was een ander Nederlands meisje dat voor de tweede keer auditie deed, zij kwam niet door de strenge selectie. Graveland wel, maar ze kon pas een half jaar later aan de slag, toen er een plekje vrijkwam. In de tussentijd mailde ze elke maand om niet vergeten te worden. "Ik ben zelfs nog een keer naar Parijs gegaan om mijn gezicht weer te laten zien."

Moulin Rouge viert dit jaar haar 125-jarige bestaan. Het gebouw met de rode molen werd in 1889 opgericht, hetzelfde jaar dat de Eiffeltoren werd gebouwd. Het theater in art-nouveaustijl staat aan de voet van de heuvel van Montmartre, toen een levendige wijk waar kunstenaars als Henri-Toulouse Lautrec, Pierre-Auguste Renoir, intellectuelen en bohemiens naartoe trokken. De twee zakenlieden Joseph Oller en Charles Zidler hadden een cabaret voor ogen waar rijkelui tot diep in de nacht konden uitgaan en zich onderdeel voelden van de artistieke buurt. De keurige bourgeoisie kon binnen de muren van Le Moulin het 'oh-la-la-Parijs' tot zich nemen, onder het genot van veel champagne.

De zinderende shows waren extravagant, met exotisch geklede danseressen die in hoog tempo de cancan dansten. Het cabaret werd afgewisseld met acrobaten, een olifant en loslopende apen in de tuin. Nog altijd hebben de Moulin Rouge-optredens dezelfde elementen. Naast honderd dansers zijn er clowns, acrobaten, falabellapaardjes, een aquarium met anaconda's en een overvloed aan champagne. Zo'n 240.000 flessen gaan er op jaarbasis doorheen. In de detailhandel is Moulin Rouge daarmee de grootste afnemer ter wereld.

De eerste danseressen waren veelal amateurs: meisjes die overdag kleren naaiden en linnen wasten en 's avonds de bühne beklommen. Daar dansten ze de quadrille: met z'n allen op een rij, de benen in razend tempo omhoog zwiepend zodat de rokken met franjes omhoog vlogen, onderwijl uitdagend roepend. Deze populaire vorm van dans werd al snel de Franse cancan gedoopt, thans de 'huisdans' van Moulin Rouge. Het is één van de fysiek meest uitdagende choreografieën, waar minimaal vijf weken repetitie voor nodig is.

Niet ordinair

Tegenwoordig zijn de dansers streng geselecteerde professionals van over de hele wereld. De tachtig dansers hebben veertien verschillende nationaliteiten; het merendeel komt uit Australië, het Verenigd Koninkrijk en Canada. Julia Graveland is op dit moment de enige Nederlandse. De vrouwen zijn minimaal 1,75 meter, de mannen 1,85 meter. Ze moeten keurig op gewicht blijven; superslank, maar zeker niet te dun. Haren knippen of verven mag alleen in overleg. Wil je halfnaakt dansen, dan gaat daar een keuring aan vooraf: shirt uit en de borsten tonen. De oudste dansers zijn eind dertig en sommigen van hen hebben al kinderen. Bovendien blijven veel oud-dansers plakken als manager of technicus. De Moulin Rouge is een hechte gemeenschap.

In mei heeft Graveland een vast contract gekregen. In korte tijd promoveerde ze van lijndanser naar topless danser. De volgende stap is soliste worden. "Je begint in de dancer line, dan ben je volledig bedekt. In de nude line dans je een heel andere show, met andere choreografieën. Je staat vaker vooraan en de kostuums zijn mooier." Het geeft een kick om topless voor publiek te dansen, vindt Graveland. "Veel meer mensen kijken naar jou."

Met erotiek en seks heeft het weinig te maken. "Sommigen denken dat het een ordinaire show is, dat vind ik wel een beetje jammer. Het is juist heel stijlvol en vrouwelijk, het tegenovergestelde van schaars gekleed aan een paal hangen. Ik zie het als kunst, en in de kunst zie je toch ook veel naakt?

Dit artikel ontstond op basis van een residentieproject van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren in samenwerking met de Stichting Biermans-Lapôtre.