Boekpresentatie | De Lage Landen. Een geschiedenis voor vandaag

In De Lage Landen. Een geschiedenis voor vandaag gidsen historici Henk te Velde, Judith Pollmann en Marnix Beyen de lezer door zes eeuwen geschiedenis van Nederland en Vlaanderen. Met een nieuwe kijk op het rijke politieke verleden tonen de auteurs aan dat de politieke culturen van Nederland en Vlaanderen veel meer gemeen hebben dan je op het eerste gezicht zou denken. 

Historicus en journalist Marc Reynebeau (De Standaard) en Marijke de Vries (voormalig correspondent dagblad Trouw in België) lazen het boek en gingen met de auteurs in discussie. Gespreksleider: Peter Vandermeersch (o.a. voormalig hoofdredacteur NRC Handelsblad en De Standaard).

Het is bijna een decennium geleden dat er nog een geschiedenis van beide gebieden samen werd beschreven. Ondanks de talloze verschillen is er veel dat Nederland en Vlaanderen met elkaar verbindt. Veel van die gemeenschappelijke kenmerken zijn eeuwenoud, maar bepalen tot vandaag de (politieke) organisatievormen en verhoudingen.

Het Noorden is vooral gericht op gezag en goed bestuur, en zoekt door overleg naar consensus. Het Zuiden daarentegen functioneert door oppositie en conflict, en vindt vanuit verdeeldheid het compromis.

Deze nieuwe blik op de rijke (politieke) geschiedenis van de Lage Landen toont dat beide gebieden een politieke cultuur delen waarbij enerzijds ruimte is voor eigenheid en onderlinge verschillen, maar waarbij anderzijds moet worden samengewerkt.

Dat Nederland en Vlaanderen politiek andere wegen bewandelen, werd door de coronacrisis nogmaals duidelijk. De op gezag en goed bestuur georiënteerde Nederlandse politieke traditie had de voorafgaande zestig jaar haar vanzelfsprekendheid verloren, maar toonde zich in deze crisis springlevend. België werd door het virus getroffen terwijl het nog steeds op zoek was naar een nieuwe regering na de verkiezingen van mei 2019 en zag haar bevoegdheid voor Volksgezondheid verdeeld over negen ministers. Symbolisch voor de diepgaande fragmentatie van de Belgische politiek.

Daarnaast zijn de verschillen tussen beide buurlanden tekenend voor de dilemma’s waar het Europese project vandaag voor staat. Wordt er gekozen voor meer oppositie en verdeeldheid vanuit een streven om de eigen identiteit en het eigen gelijk te beklemtonen? Of zoekt men door overleg naar een consensus die een krachtig bestuur ondersteunt? Ook hier is de geschiedenis van de Lage Landen leerrijk.

Hoe kregen die politieke culturen vorm, hoe gaan beide gebieden daarmee om en wat betekent dat vandaag? Historici Henk te Velde, Judith Pollmann en Marnix Beyen schreven met De Lage Landen. Een geschiedenis voor vandaag een heldere synthese van zes eeuwen geschiedenis van Nederland en Vlaanderen, met de nadruk op de veranderende structuren en hun gevolgen vandaag.