Aanmeldtekst Schrijfresidentie 2018: Erfenis van de jaren 60

Ben ik een kapitalist?

door Simone Atangana Bekono

Datum 22 juni 2018

'Verhoud je vanuit het heden tot een van de fenomenen die de jaren '60 karakteriseren': dat was de opdracht voor de kandidaat-schrijfresidenten 2018. Simone Atangana Bekono roept de hulp van haar moeder in om zich te verhouden tot het kapitalisme.

Ik vrees plots dat ik een kapitalist ben. Ik typ in de Google-zoekmachine ‘am I capitalist by default’ in en druk op enter. Er zijn geen websites die direct antwoord geven op de vraag dus ik bel mijn moeder. Mijn moeder zegt dat ik geen kapitalist ben. In eerste instantie stelt dat me gerust omdat mijn moeder ooit een communist was, maar later besef ik dat het verschil tussen mijn moeder en ik is dat mijn moeder dus ooit een communist was. Als ze naar het nieuws kijkt kan ze daarom soms ‘zie je wel’ zeggen en zich verder niet schuldig voelen. Ik kan dat niet. Ik vraag aan mijn moeder hoe ze zeker weet dat ik geen kapitalist ben.

‘Hoezo?’ vraagt ze.
‘Hoe kun je je nou schuldig voelen?’ vraagt ze.
‘Je bezit toch geen kapitaal of productiemiddelen?’ vraagt ze.

Ik typ in de Google-zoekmachine ‘am I capitalist by default’ in en druk op enter. Er zijn geen websites die direct antwoord geven op de vraag dus ik bel mijn moeder.

Ik zeg dat ik niet veel afweet van Marx maar dat ik vrees dat ik een kapitalist ben die zich niet schuldig wil voelen over het feit dat ze een kapitalist is. Het gaat ook niet echt over kapitaal. Het gaat over een staat van zijn: draag ik het kapitalisme uit? Ben ik onderdeel van het probleem? Zo ja, dan is schuld het minste wat ik kan voelen. 

Mijn moeder vraagt welk probleem. Ik schets het beeld van een immer groeiend, ijzeren beest met een gapende mond van glas. Neonlichten, brandend kerosine en chemische muffins. Een radar in een machine die na oververhitting simpelweg smelt, verschrompeld tot restafval en zichzelf vervolgens efficiënt vervangt, vergeet. De machine die hierom nooit kapotgaat. Content managen voor een webshop en het leuk vinden. Mijn moeder is er stil van. Ik geef toe dat ik eigenlijk ook wel weet dat ik geen kapitalist ben maar dat ik het fijn vind om dat soort plotselinge angsten de kop in gedrukt te krijgen door mensen die verstand van zaken hebben. Mijn moeder zegt dat ze trots is op het feit dat ze zeker weet dat ik geen kapitalist ben. Ik ben dat ook. Ik bezit niks. Ik heb geen productiemiddelen. Ik ben vervangbare materie in een systeem.

© Marianne Hommersom

Simone Atangana Bekono (1991) studeerde in 2016 af aan Creative Writing ArtEZ met een bundeling van gedichten en brieven getiteld hoe de eerste vonken zichtbaar waren, die in herdruk verscheen bij De Nieuwe Oost in samenwerking met Lebowski Publishers. Van haar hand verschenen ook de romans Confrontaties (2020) en Zo hoog de zon stond (2022). Ze was een van de deelnemers aan het Europese talentontwikkelingstraject CELA.

Meer over de Schrijfresidentie?

Ontdek wie mee ging naar Parijs, lees al hun bijdragen en kom te weten hoe het er achter de schermen aan toe gaat via de reportages.

Alles bekijken