Connecting Emerging Literary Artists

CELA

Europees talentontwikkelingstraject voor schrijvers, vertalers en literaire professionals

Een Europees talentontwikkelingstraject

CELA staat voor Connecting Emerging Literary Artists - en dat zegt precies wat het doet: het brengt talentvolle schrijvers, vertalers en literaire professionals over heel Europa samen in een intensief talentontwikkelingstraject waarbinnen ze hun vaardigheden aanscherpen en een Europees netwerk uitbouwen.

De derde editie duurt 4 jaar en verbindt opkomende literaire vertalers uit 11 Europese landen (10 talen) met opkomende auteurs uit diezelfde landen, door middel van masterclasses, proefvertalingen, mentoraten, presentaties en live ontmoetingen. CELA wil literaire makers uit kleinere taalmarkten gelijke kansen bieden om een internationale carrière op te bouwen, een internationaal publiek te bereiken en hun professionele vaardigheden verder te ontwikkelen.

De eerste editie van CELA was een tweejarig traject dat plaatsvond van 2017 tot 2019 en de tweede editie liep van 2020 tot 2024.

Elf landen samengebracht rond een Europees doel

CELA wil een Europese context scheppen voor een nieuwe generatie literaire makers. Uitzonderlijk is dat het project literaire talenten de mogelijkheid biedt in een vroeg stadium van hun carrière intensief en internationaal samen te werken. Ook krijgen ze de kans om zich te presenteren aan een internationaal publiek. Bovendien geeft CELA de kleinere talen een grote kans: het project laat het geluid van de kleine stemmen horen in een koor dat vaak gedomineerd wordt door de grote zangers.

Het project is een samenwerking van twaalf partners uit elf landen: Next Page Foundation (Bulgarije), Book Arsenal (Oekraïne), deBuren (België), Passa Porta (België), Scuola Holden (Italië), Krakow Festival Office (Polen), FILIT (Roemenië), KROKODIL (Servië), GOGA (Slovenië), Escuela de Escritores (Spanje), Czech Literary Centre (Tsjechische Republiek), Wintertuin (Nederland, ook projectcoördinator). Het programma wordt mee mogelijk gemaakt dankzij de steun van het programma Creatief Europa van de Europese Unie.

De twaalf CELA-partners delen het geloof in de noodzaak van een duurzame infrastructuur voor literaire talentontwikkeling. Daarmee kunnen we de diversiteit van de Europese literatuur behouden. En we kunnen, onafhankelijk van de door bestsellers gedomineerde markt, uiteenlopende literaire talenten een duw in de rug geven. CELA richt zich ook op het creëren van nieuwe digitale mogelijkheden voor literaire makers, en op het ontwikkelen van nieuwe manieren om inkomsten te verwerven als schrijver of vertaler. Op deze manier bouwen de geselecteerde talenten zowel aan een internationale literaire carrière als aan een kansrijke zelfstandige beroepspraktijk.

 

‘CELA bracht mij een Europees netwerk van schrijvers, vertalers en literaire professionals. Mijn kortverhalen werden vertaald in de deelnemende talen en verschillende vertalers zijn ondertussen in gesprek met uitgeverijen om mijn roman of dichtbundel uit te brengen.’

Carmien Michels, CELA-alumni

CELA (Connecting Emerging Literary Artists) offers a European context to a new generation of literary creators. The only one of its kind in Europe, it brings together 18 emerging authors, 22 emerging translators and 5 emerging literary professionals to show the potential of literature to connect people, to offer a bigger opportunity to small languages and to drive change. Together the participants tackle some of the challenging realities of our age – from increasingly sharp divisions within Europe to a changing book publishing industry – and place them in perspective, share their work, and bridge the gaps between each other, the publishing industry and the European public.

www.cela-europe.com

De auteurs van CELA#3

Passa Porta en deBuren selecteerden Anneleen Van Offel, Tülin Erkan en Lieven Stoefs voor de derde editie van CELA.

Elte Peeters

Lieven Stoefs (1982) is schrijver en ingenieur. Hij groeide op in Griekenland. In zijn schrijven onderzoekt hij, met een wetenschappelijke blik en zinnelijke taal, ontmoetingen tussen mensen. Zijn kortverhalen verschijnen geregeld bij literaire tijdschriften zoals Kluger Hans en Hard//hoofd. In zijn debuutroman Peninsula schetste hij de liefde en de wanhoop in vier generaties van een familie. Peninsula haalde de shortlist voor de Bronzen Uil 2023. Lieven schrijft nu aan zijn tweede roman: over jongens en mannen, hun taal en codes. 

Wouter Van Vooren

Tülin Erkan (1988) is schrijver, freelance redacteur en schrijfdocent. Ze studeerde Taal- en Letterkunde en Vergelijkende Literatuurwetenschappen. Ze groeide op in een meertalig nest, onder de vleugels van een Franstalige moeder en een Engelstalige grootmoeder. Haar zomers bracht ze door bij haar vader in Turkije. Wanneer mensen haar als 'half' omschrijven, voelt ze zich vooral dubbel. In haar debuutroman Honingeter onderzocht ze de frictie tussen moedertaal en vaderland. Honingeter werd genomineerd voor de Bronzen Uil, de Boekenbon en De Boon Literatuurprijs. Momenteel werkt ze aan een tweede roman. 

Damon De Backer

Anneleen Van Offel (1991) is een schrijver die vertrekt vanuit het onderzoek, de reis, de ontmoeting. In haar recentste roman De stem van Sulina (2024) reist ze langs de Donau van bron tot monding, wat voor haar tegelijk een mentale reis is naar het moederschap. Historische opgravingen en eeuwenoude mythen en verhalen zijn de insteek van een expliciet vrouwelijke benadering van de reis langs de rivier. Het is een boek over onrust, moederwoede, vanlife, rivieren en het klimaat. Voor haar debuut Hier is alles veilig (2020) reisde ze vier keer langdurig naar Israël en Palestina, waar ze in gesprek ging met soldaten en hun familie. Hun verhalen gebruikte ze als grondstof voor de roman. Het boek werd warm onthaald door pers en publiek en verscheen in het voorjaar van 2023 in het Duits.  

De vertalers van CELA#3

Passa Porta en deBuren selecteerden negen beloftevolle literair vertalers. Vijf Vlaamse en vier Nederlandse literair vertalers zullen vier jaar lang samenwerken met opkomende auteurs uit Bulgarije, Italië, Oekraïne, Polen, Roemenië, Servië, Slovenië, Spanje en Tsjechië:

Lysanne Aarsman, Małgosia Briefjes, Lies Doms, Leine Meeus, Marieke Haenebalcke, Roman Nesterenco, Charlotte van Rooden en Lena van Tijen.

Leer hen beter kennen op de website van Passa Porta

De auteurs van CELA#2

Passa Porta en deBuren selecteerden Aya Sabi, Hannah Roels en Yelena Schmitz voor de tweede editie van CELA.

Aya Sabi debuteerde in 2017 met de verhalenbundel Verkruimeld Land die genomineerd werd voor de OPZIJ literatuurprijs en de LangZullenWeLezen-trofee. In de tussentijd schreef ze columns voor verschillende media en werkte ze aan een aantal journalistieke stukken, ook staat ze graag op het podium. In 2018 ging zij met deBuren mee op schrijfresidentie. Ze werkt nu aan een roman die in 2020 bij Das Mag zal verschijnen. 

Hannah Roels studeerde Romaanse talen en Literatuurwetenschap. Ze gaf een paar jaar Franse les aan migranten en volgde het schrijfatelier van Els Moors. In 2017 verscheen haar debuutroman Het Portret bij Prometheus. Voor deBuren schreef ze een citybook over Brugge. Korte verhalen van haar werden gepubliceerd in De Gids en DW B.

Yelena Schmitz (1996) is schrijver, theater- en audiomaker. Ze behaalde de master Woordkunst op het Koninklijk Conservatorium van Antwerpen. In 2017 won ze de Nieuwe Types Prijs voor het beste afstudeerwerk van een Nederlandstalige schrijfopleiding. Haar werk werd bekroond met de Korte Golf Radioprijs en de Deus Ex Machina Prijs voor het beste ultrakorte verhaal. Haar eerste boek, Geroezemoes, verscheen in oktober 2021. 

Nikki DekkerAlma Mathijsen en Lisa Weeda, allen oud-schrijfresident van deBuren, werden geselecteerd aan Nederlandse kant.

De vertalers van CELA#2

Passa Porta, deBuren en Wintertuin selecteerden acht vertalers naar het Nederlands voor het vierjarige Europese talentontwikkelingstraject CELA. De vertalers met Nederlands als doeltaal zijn Finne Anthonissen, Pavle Trkulja, Staša Pavlović, Annette Manni, Joep Harmsen, Charlotte Pothuizen, Charlotte van Rooden en Sandra Verhulst. 

Finne Anthonissen werd tijdens haar studies vertaler-tolk verliefd op de Portugese taal en de kunst van het vertalen. Nu combineert ze die twee passies en gaat ze voluit voor haar droom. In 2015 werd ze geselecteerd voor een mastercursus literair vertalen van de KU Leuven en Universiteit Utrecht. En in 2018 mocht ze de ontwikkelingsbeurs van het Expertisecentrum Literair Vertalen in ontvangst nemen. Ondertussen verschenen al verschillende publicaties van haar in literaire magazines in Vlaanderen en Nederland.

Pavle Trkulja groeide op in Nederland, maar bleef zijn moedertaal, het Servisch, onderhouden door films te kijken en vooral veel te lezen en vertalen. Hij is slavist en Balkandeskundige van opleiding, maar heeft ook al ervaring opgebouwd in het vertalen. Trkulja heeft onder meer opdrachten lopen bij de uitgeverijen Kosmos en Meulenhoff. Daarnaast verschijnt binnenkort zijn vertaling van de vertaalwedstrijd van het tijdschrift PLUK.

Staša Pavlović werd talen met de paplepel ingegeven; ze werd opgevoed in het Sloveens en Servisch. Haar voorliefde voor talen kreeg een vervolg in haar studie Poolse Taal- en Letterkunde en Vergelijkende Literatuurwetenschap met als bijvak literair vertalen. Pavlović begon te vertalen tijdens haar studies. In 2014 kreeg ze een bekroning voor haar eerste boekvertaling met de prijs voor de beste jonge literaire vertaler van het Sloveense Genootschap van literaire vertalers. In CELA #2 neemt ze de Sloveense vertalingen op zich.

Annette Manni haar belangstelling voor het vertalen van literaire teksten groeide tijdens haar studie Slavische talen en culturen. Ze nam deel aan een vertaalwedstrijd aan de Universiteit van Amsterdam en ze kwam met haar vertaling van een kortverhaal als winnares uit de bus. Drie van haar vertalingen uit het Tsjechisch verschenen in het Tijdschrift voor Slavische literatuur. Manni nam verder ook deel aan een opleidingstraject aan de Vertalersvakschool in Amsterdam, toegespitst op het vertalen van Tsjechische literatuur.

Joep Harmsen studeerde de master Taalwetenschap: Vertalen aan de Universiteit van Amsterdam. In 2018 nam hij als vertaler deel aan The Chronicles op literair festival Crossing Border in Den Haag. Voor zijn vertaling van het verhaal ‘De Agro-Alien’ van Carlos Velázquez, die zal verschijnen in het digitaal cultureel magazine De optimist, ontving hij een ontwikkelingsbeurs van het Expertisecentrum Literair Vertalen.

Charlotte Pothuizen heeft Poolse literatuur en cultuur en muziekwetenschap gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en de Uniwersytet Warszawski. Na jarenlang in Warschau als commercieel vertaler Pools-Nederlands te hebben gewerkt mocht ze na een cursus literair vertalen bij de Vertalersvakschool haar droom waarmaken en haar eerste stappen in de literaire vertaalwereld zetten. Er verschenen al vertalingen van haar in de literaire bladen Oogst en het Tijdschrift voor Slavische Literatuur, en inmiddels heeft ze enkele boeken zelfstandig uit het Pools vertaald zoals ‘De koning’ van Twardoch.

Charlotte van Rooden zal in CELA #2 zorgen voor de vertalingen in het Nederlands vanuit het Roemeens. Ze kreeg eerder dit jaar van het Expertisecentrum Literair Vertalen een ontwikkelingsbeurs toegekend om aan de vertaling van de Roemeenstalige roman ‘Dama de cupă’ te werken. Verder verschijnt binnenkort haar eerste literaire vertaling, een kortverhaal van CELA alumna Anna Kalimar, in het tijdschrift PLUK.

Sandra Verhulst werd tijdens de traditionele Romereis op haar zeventiende verliefd op Italië. Na haar studie kunstgeschiedenis en archeologie trok ze dan ook zuidwaarts om in Rome, Bologna en Forlì haar geluk te beproeven. In 2003 proefde ze voor het eerst van het literair vertalen toen ze werd geselecteerd voor een cursus van het ELV. Sindsdien heeft de vertaalmicrobe haar niet meer losgelaten. De afgelopen jaren vertaalde ze vooral kinderboeken, maar via het CELA-project wil ze haar expertise graag uitbreiden naar het literaire veld.

resultaten