Fakkeldrager - een ode aan Genkse hiphop

Schrijver en antropoloog Wim Peumans is in 2022 Vlaamse writer-in-residence aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht, een initiatief van deBuren, Passa Porta en Literatuur Vlaanderen. Tijdens zijn residentie werkte hij onder andere aan de bundel, tentoonstelling en korte documentaire Fakkeldrager, een ode aan de Genkse hiphopcultuur. 

Een poëziebundel met rap

‘In Genk smolten de verschillende talen van gastarbeiders samen tot de citétaal die zich verder ontwikkelde tot een jongerentaal gesproken door mensen met en zonder migratieachtergrond,’ legt Peumans uit, die verknocht raakte aan deze taal en muziek. ‘Voor de bundel selecteerde ik teksten van zes rappers die verschillende generaties en etnische roots vertegenwoordigen. Van gevestigde waarden zoals Gianluca - Don Luca - Nobile en Alberto - Zio io - Mazzoni tot opkomend talent zoals Latifah - Lati - Laurens en Kamer - Kamo - Beyazgül. Het resultaat is als een poëziebundel, maar dan met rap lyrics.’

De bundel Fakkeldrager werd gemaakt in het Printing en Publishing Lab van de Jan van Eyck Academie met behulp van de Japanse risograph druktechniek, een combinatie van zeefdruk en fotokopie. ‘Een arbeidsintensief, maar leerrijk proces dat tien dagen in beslag nam. Er zijn dan ook maar 100 exemplaren van gedrukt, als een soort uniek hebbeding,’ aldus Peumans.

‘Voor de illustraties deed ik beroep op kunstschilder Mounir Eddib en rapper Peter Baeten. Het ontwerp, van de hand van de Keulense Jan van Eyck-resident Yannick Nuss, bevat verschillende verwijzingen. De tags in graffitistijl en de subtiele oneffenheden van het lettertype doen denken aan hiphopflyers uit de jaren 80 en 90 die vaak met een goedkoop Xerox fotokopieerapparaat werden gedrukt. De zwart-gouden kleurencombinatie is een knipoog naar het steenkoolmijnverleden van Genk en het gelijknamige nummer van Don Luca. De inkt van de cover is zo nat dat hij altijd zwarte en gouden afdrukken zal nalaten op je vingers, een herinnering aan de vuile handen van de mijnwerkers die dag in dag uit hun leven riskeerden en hun gezondheid opofferden om België mee te maken tot het land dat het vandaag de dag is. ’

In de Bibliotheek van Genk kan je de gelijknamige tentoonstelling bezoeken, waar illustraties en teksten vergezeld worden door persoonlijke voorwerpen van elke rapper die een licht werpen op hun creatief proces. LUCA-alumnus en Genkenaar Ayby Cetin (‘Broodnodig’) regisseerde een korte documentaire, die eveneens te zien is tijdens de expo.

De expo is te bezichtigen van 1 juli tot 31 augustus 2022 tijdens de openingsuren van de bib. Gratis toegang. Opening op 30 juni om 20:00, met optredens van DJ Baze en Chaz.